به بهانه درگذشت حسن كامشاد؛ زاده سپاهانم و ملالی ندارم جز دوری وطن کادو دونی: اصفهان حسن کامشاد، شخصیت بنام ادبیات و کتاب ایران در حالی از میان رفت که به جز ده ها اثر تألیفی و ترجمه ای یک زندگی نامه نیز از خود به یادگار گذاشته است؛ اثری که در آن بارها به زادگاهش سپاهان گریز می زند و از دلتنگی اش برای وطن می گوید. «من پسر حاج سید علی آقا میرمحمد صادقی ام. در ۴ تیر ۱۳۰۴ (۴/۴/۴) در خاک پاک سپاهان به دنیا آمدم: به نوشته پدرم در پشت کلام اللّه مجید «تولد نورچشمی حسن آقا ولد آقای آقامیرزا علی آقا به تاریخ یکشنبه یک ساعت به غروب مانده ۳ ذیحجة الحرام سنة ۱۳۴۳» بود. آدولف هیتلر جلد اول «نبرد من» را چند ماه قبل از تولد من منتشر نمود و رضاخان سردارسپه چند ماه بعد از تولد من به تخت سلطنت نشست. نظام قرون وسطایی رو به انتها گذاشت. عصر دیکتاتوری و تجدد شروع شد.» این جملات اولین بند از کتاب خاطرات دوجلدی حسن کامشاد موسوم به «حدیث نفس» است؛ خاطراتی که در محل درگذشتش، یعنی لندن نوشت: «امروز که نوشتن این خاطرات را شروع می کنم ۴ تیر ۱۳۸۵ است، یعنی درست ۸۱ سال از عمر شریفم می گذرد و گوش شیطان کر درنهایت صحت و عافیتم و ملالی ندارم جز دوری وطن.» از مقابل و ایتام تا دانشگاه کالیفرنیا او دوره دبستان را در مدرسه «علیه و ایتام»، از نامدارترین مدارس نوین اصفهان، به تحصیل مشغول شد، یعنی همان جایی که پدرش هم در آن درس خوانده بود. کامشاد که اهل محله قدیمی «گود لُرها»ی اصفهان بود، بعدها دبیرستان را در مدرسه «ادب» و دانشگاه را در دانشکده حقوق تهران پشت سر گذاشت. پس از دانش آموختگی، در شرکت نفت جنوب و چندین شهر خوزستان زندگی شغلی اش شکل گرفت تا این که راهی انگلستان شد. در انگلستان با دعوت دانشگاه کمبریج تدریس زبان و ادبیات فارسی را شروع کرد و هم زمان در دوره دکترا درس خواند. بعدها از کمبریج با رساله ای فارغ التحصیل شد که میان ایرانیان به نام «پایه گذاران نثر جدید فارسی» شهرت دارد. این پژوهشگر زبان و ادبیات کشورمان مدتی نیز استاد مدعو دانشگاه کالیفرنیا بود و در آن دیار زیست. آقای دکتر نمازتان قضا نشود این مترجم که بجای نام خانوادگی «میرمحمد صادقی»، کامشاد را برای خود برگزیده بود، بارها در «حدیث نفس» به پدرش در جایگاه یک اصفهانی پایبند به دین و سنت ها اشاره می کند: «پدر در سن پنجاه وسه چهارسالگی بسیار فرتوت و علیل می نمود. با احترام بسیار با من رفتار می کرد و نهایت محبت را نشان می داد. سالیان اقامت پسرش در فرنگ و تحصیل و تدریس در انگلستان، بی گمان برایش خیال و افسانه بود. با این همه، هر روز سپیده دم مرا از خواب بیدار می کرد: «آقای دکتر نمازتان قضا نشود». به باور او جواب گوی نماز قضاشده پسر در روز قیامت، پدر هم خواهد بود. چندی در اصفهان لنگر انداختم، دوستان و خویشان را به دل دیدم.» دوستی دیرین با شاهرخ مسکوب یکی از نامدارترین دوستان کامشاد، شاهرخ مسکوب بود؛ کسی که نخستین بار در نوجوانی دیدار نمود و بعدها او را از شخصیت های اثرگذار بر بینش و منش خود دانست، هرچند که نامداران بسیاری چون صادق چوبک و ابراهیم گلستان را هم از نزدیک دید. کتاب «سوگ مادر» ازجمله آثاری است که کامشاد بعد از درگذشت مسکوب و به یاد دوستی شان تدوین کرد. کامشاد در مقدمه خود بر این کتاب به اولین سالیان دوستی خود و مسکوب نگاه می کند: «من در سال ۱۳۲۳ در کلاس ششم متوسطه در اصفهان به آشیانه گرم این خانواده [مسکوب] راه یافتم. مادر خودم تازه مرده بود و من چنان شیفته محبت، سادگی و مهربانی تک تک افراد این خانواده شدم که در عالم خیال اندیشیدم ای کاش این زن [مادر مسکوب] همسر پدر بیوه من می شد.» نوشتن کار منزوی است کامشاد، مردی که صد سال عمر کرد و یک قرن دنیا را به تماشا نشست، خاطراتش را به زبانی ساده و گیرا می نویسد، هرچند دربرگیرنده لایه هایی مهم از وقایع تاریخ معاصر ایران و دیدگاه ها و نگرش هایش در حوزه ادبیات و ترجمه است. او خود نیز بسادگی قلمش در مقدمه «حدیث نفس» نظر می کند: «نوشتن کاری منزوی است. وقتی قلم به دست می گیریم نیروهای برتر، نیروهای نادیده و ناشناخته، با ما سخن می گویند. این نیروها را هرچه بنامیم _ خدا، فرشته، وحی، الهام، ارشاد، قریحه، سروش یا، به تعبیر حافظ، هاتف غیبی _ ما را به چشم اندازهای والا سوق می دهند. در نتیجه اغلب قلم می فرساییم تا هرچه بتوانیم «فرهیخته» بنویسیم. من برعکس کوشیده ام هرچه بتوانم ساده بنویسم.» به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، بخش شایان توجهی از آثار ترجمه ای کامشاد، متوفای ۲ خرداد ۱۴۰۴ شمسی، به تاریخ و قلمرو دشوار فلسفه تاریخ مربوط می شود. «تاریخ چیست؟» (ادوارد هالت کار»، «استفاده و سوءاستفاده از تاریخ» (پیتر خیل)، «مورخ و تاریخ» (آرنولد جی توینبی) و «تاریخ بی خردی» (باربارا تاکمن) قسمتی از آن آثارند. 1404/03/03 13:58:18 5.0 / 5 71 تگهای خبر: ادبیات , تولد , رمان , شركت این مطلب کادودونی را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط چاله چوله های زندگی من منتشر گردید سه گانه قاهره از چه می گوید؟ شاعری که اسم دخترش را نیما گذاشت! شروع نوآورانه در بازنمایی زندگی امام با کتاب روح الله نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۱ بعلاوه ۲