سبد تولید را متنوع کنید مثل ترکیه کادو دونی: سینمای ایران سال هاست در چرخه ای تکراری میان کمدی های کلیشه ای و درام های خانوادگی گرفتار شده؛ چرخه ای که نه تنها خلاقیت را از پرده نقره ای گرفته، بلکه به سینمای متنوع و صادرات محور ترکیه، واگذار کرده است. سینمای ایران مدت هاست که در سبد اکران خود درگیر دو ژانر «کمدی» و «درام های خانوادگی » است و برخوردی سطح پایین و بسیار کلیشه ای با مفهوم فیلم کمدی و ملودرام دارد. در واقع نسخه هایی که فیلمسازان ایرانی برای مخاطبان خود می پیچند، به دور از بداعت و خلاقیت است و تنها سوژه را در دم دستی ترین حالت، مصرف می کند. همین نکته نیز سبب شده تا شبکه نمایش خانگی و محتواهای موجود در بسترهای آنلاین، از تاک شو گرفته تا استندآپ کمدی، طرف دار بیشتری نسبت به آثار سینمایی داشته باشند و بدون هیچ رقیبی، تخت گاز بسمت جلو برانند. اوضاع در سینمای غرب، شرق و کشورهای دور و اطراف ما هم چندان گل وبلبل نیست، اما آنها با انتخاب مسیری متفاوت، به تنوع بصری - روایی آثارشان فکر می کنند و سلیقه تماشاچی را شرطی بار نمی آورند. موجودیت فیلم در کشور ما - به عنوان یک کالای مصرفی - قدمتی نزدیک به صد ساله دارد و نفوذ سینما در بین ایرانی ها بدل به سنتی دیرپا شده است و به این علت کمتر کشوری را در منطقه، به جز «لبنان»، «مصر» و «ترکیه» می توان سراغ گرفت که در حد و اندازه نام ایران چیزی تحت عنوان سینما داشته باشد و به آثارش چه در بُعد سرگرمی و چه در جنبه متفکرانه آن ببالد؛ همه این ها اما موجب نشده تا همسایگان ما بخواهند دست روی دست بگذارند و بازار خویش را توسعه ندهند. در چنین شرایطی، اصلی ترین رقیب ایران در خاورمیانه، یعنی ترکیه، عزم خویش را برای تبدیل شدن به رقیب جدی سینمای هالیوود، بالیوود و صنعت پرقدرت سینمای شرق دور جزم کرده است. به گزارش «دیلی صباح»، سعید یاردیمجی، رییس کمیسیون فیلم ترکیه اعلام نمود که به صورت میانگین سالانه حدود ۶۰ سریال و فیلم تلویزیونی در این کشور تولید می شود و تابحال توانسته مخاطبانی از آسیا و اروپا گرفته تا منطقه بالکان و آمریکای جنوبی را به خود جذب نماید. در مجموع سریال ها و فیلم های سینمایی ترکیه ای در ۱۷۰ کشور خواستار دارند و به کار سرگرم کردن ۷۵۰ میلیون بیننده تلویزیونی و سینمایی در سرتاسر دنیا مشغولند. همین مساله نیز سبب شده تا استودیوهای بین المللی در سیاستی دوجانبه و دوطرفه نه فقط خواستار محصولات ترکی باشند، بلکه بخواهند پروژه های خویش را در داخل این کشور تعریف کرده و توسعه دهند. از طرفی، وقتی به بازار سینمای ترکیه در سال ۲۰۲۵ نگاه می اندازیم برایمان به روشنی مشخص می شود که آنها کجای ماجرا ایستاده اند و ما در چه نقطه ای به سر می بریم. درآمد ترکیه از گیشه سینمای خود در سال ۲۰۲۵ به حدود ۲۵۹ میلیون دلار آمریکا رسید و پیشبینی می شود تا سال ۲۰۳۰ میلادی رقم ۲۹۵ میلیون دلار را رد کند، درحالی که فروش بلیت و اقبال مخاطب به سینمای ایران از آغاز امسال تا پایان پاییز در نسبت با زمان مشابه سال قبل کاهشی سه میلیونی را تجربه کرده است! حال برای برون رفت از این شرایط چه باید کرد؟ در وضعیتی که ما بازهم «صنعت» سینما نداریم، باید با تجویز مُسکّن های فوری شدت درد را در کوتاه مدت به تعویق بیندازیم. تنوع ژانر و سرقت از کشکول تُرکی سال گذشته هم مانند امسال، سینمای ایران ملک طلق آثار به اصطلاح کمدی بود، با این تفاوت که در سال ۱۴۰۳ فیلم های اجتماعی سهم کمتری در بین ۱۰ تولید پرتقاضا ایفا کردند. چیزی که در آن میان تعجب برانگیز جلوه می کرد، حضور فیلم «مست عشق» در بین پنج اثر پرفروش بود، چونکه سیاست فرهنگی دولت سیزدهم بعد از پاندمی کرونا و وقایع ۱۴۰۱ هموارکردن مسیر برای میانداری فیلم های بفروش کمدی بمنظور حضور باردیگر مردم و مخاطبان در سالن های سینما بود و در این راه جایی برای آثار پرریسک تر در ژانرها و سبک های متفاوت وجود نداشت. اما با همه این تفاصیل، انتظار نسبتاً طولانی تماشاچی بعد از کش وقوس های حقوقی فراوان به سر رسید و تیم ایرانی «مست عشق» توانست شوریدگی های مولانا جلال الدین محمد بلخی را در چارچوب یک فیلم تاریخی با مایه های ملودرام از اردیبهشت ۱۴۰۳ به سردر سینماها بیاورد. «مست عشق» بر طبق الگوهای روایی آشنا و همچنین استفاده از بازیگران مطرح ایرانی و ترکیه ای توانست به فروش بالایی نائل شود و دو میلیون نفر را برای تماشای خود به سینما بکشاند. اکران «مست عشق» می توانست به آغاز روندی در سینمای ما بینجامد که برمبنای آن جریان دوقطبی کمدی و فیلم اجتماعی در عمل به پایانشان سلام کنند، ولی این اتفاق به جز اکران کم وبیش موفق نسخه پایلوت «موسی کلیم الله» در سال بعد محقق نشد تا بازهم خللی در روند بازار انحصاری سینمای ایران پیش نیاید. در نقطه مقابل، سینمای ترکیه قرار دارد که مساله تنوع ژانری را در درون خود حل کرده و با وجود اقبالی که از سوی مردم این کشور به آثار کمدی وجود دارد، ملودرام ها، آثار تاریخی، فیلم های اکشن، پویانمایی ها، فیلم های عاشقانه و... فروش خوبی را در سال رو به انتها ۲۰۲۵ تجربه کرده اند، بطوریکه پویانمایی rafadan tayfa: kapadokya با ۸ میلیون دلار فروش داخلی و بیشتر از ۹ میلیون دلار حسابی کولاک کرد و گیشه ترکیه را با ایستادن در رتبه اول به تسخیر درآورد. پیشتر اشاره شد که سینما و تلویزیون ترکیه در سال حدود ۶۰ فیلم و سریال تولید می کند که تعداد قابل توجهی از این مقدار نه فقط هزینه های تولید را جبران می کنند، بلکه به سود واقعی و خوبی نیز دست می یابند. این درحالی است که تولید فیلم در ایران بیشتر از ترکیه است و ما با سالن های نمایش کمتر نسبت به کشور همسایه، در سال تعداد فیلم بیشتری را اکران می نماییم که اکثریت قریب به اتفاق آنها نیمی از هزینه های تولید را هم جبران نمی کنند! پس ادامه این روند در سینمای ایران با وجود کاهش تماشاچی نه فقط اقتصادی نیست، بلکه بار اضافی زیادی را بر دوش شبکه نمایش خانگی و VOD ها می اندازد که امکان دارد در آینده ای نه چندان دور ادامه راه تولیدات پلتفرمی را به وجود و حیات یک یا دو ژانر گره بزند. بعضی از ژانرها نظیر فیلم های وسترن به سبب خاصیت بومی شان نمی توانند در سینمای ایران به حیاتی خودبسنده و سودآور دست یابند، اما همانطور که در گذشته شاهد رونق فیلم های جنایی، وحشت و... بواسطه تمایل مخاطبان بوده ایم، این آثار می توانند در نبود یک فرآیند صنعتی و بر طبق همکاری تولیدکنندگان، دولت، سینمادار و پخش کننده، الگوی ناصحیح شکل گرفته را دور بزنند و حسابی دیده شوند. حتی کمدی هم می تواند به دور از اشکال کلاژگونه و رؤیاپردازی که هم اکنون وجود دارد، پوست بیندازد و بیننده همچون دهه ۷۰ شاهد ساب ژانرهایی نظیر کمدی موقعیت، فیلم های اسلپ استیک و کمدی های اسکروبال هالیوودی باشد تا اینگونه مهم سینمایی از سکه نیفتد و بازارش بازهم بتواند رونق خویش را در رقابتی سالم با دیگر فیلم ها حفظ کند. از میان ۱۰ فیلم پرفروش سال ۱۴۰۴ تا اینجای کار شش فیلم کمدی هستند و از چهار اثر باقیمانده تنها پویانمایی «یوز» و تازه ترین اثر ابراهیم حاتمی کیا، یعنی «موسی کلیم الله» است که از الگوی کمدی - فیلم اجتماعی پیروی نمی کنند، درحالی که در یک شرایط عادی سینمایی مخاطب باید بتواند از بین آثار متنوع بطور «واقعی» یکی را بر دیگری ترجیح دهد. منبع: تسنیم حرف آخر اینکه موجودیت فیلم در کشور ما - به عنوان یک کالای مصرفی - قدمتی نزدیک به صد ساله دارد و نفوذ سینما در میان ایرانیان بدل به سنتی دیرپا شده است و بدین علت کمتر کشوری را در منطقه، به جز لبنان، مصر و ترکیه می توان سراغ گرفت که در حد و اندازه نام ایران چیزی تحت عنوان سینما داشته باشد و به آثارش چه در بُعد سرگرمی و چه در جنبه متفکرانه آن ببالد؛ همه این ها اما سبب نشده تا همسایگان ما بخواهند دست روی دست بگذارند و بازار خود را توسعه ندهند. در چنین شرایطی، اصلی ترین رقیب ایران در خاورمیانه، یعنی ترکیه، عزم خود را برای تبدیل شدن به رقیب جدی سینمای هالیوود، بالیوود و صنعت پرقدرت سینمای شرق دور جزم کرده است. پیش تر اشاره شد که سینما و تلویزیون ترکیه در سال حدود ۶۰ فیلم و سریال تولید می کند که تعداد قابل توجهی از این مقدار نه فقط هزینه های تولید را جبران می کنند، بلکه به سود حقیقی و خوبی نیز دست می یابند. این درحالی است که تولید فیلم در ایران بیش از ترکیه است و ما با سالن های نمایش کمتر نسبت به کشور همسایه، در سال تعداد فیلم بیشتری را اکران می نماییم که اکثریت قریب به اتفاق آنها نیمی از هزینه های تولید را هم جبران نمی کنند! حتی کمدی هم می تواند به دور از اشکال کلاژگونه و رؤیاپردازی که حالا وجود دارد، پوست بیندازد و بیننده همچون دهه ۷۰ شاهد ساب ژانرهایی نظیر کمدی موقعیت، فیلمهای اسلپ استیک و کمدی های اسکروبال هالیوودی باشد تا اینطور مهم سینمایی از سکه نیفتد و بازارش بازهم بتواند رونق خود را در رقابتی سالم با دیگر فیلم ها حفظ کند. از میان ۱۰ فیلم پرفروش سال ۱۴۰۴ تا اینجای کار شش فیلم کمدی هستند و از چهار اثر باقی مانده تنها پویانمائی یوز و جدیدترین اثر ابراهیم حاتمی کیا، یعنی موسی کلیم الله است که از الگوی کمدی - فیلم اجتماعی پیروی نمی کنند، درحالی که در یک شرایط عادی سینمایی مخاطب باید بتواند از بین آثار متنوع به طور حقیقی یکی را بر دیگری ترجیح دهد. 1404/10/03 09:08:25 5.0 / 5 5 تگهای خبر: اكران , تولید , سینما , عشق این مطلب کادودونی را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط آغاز شیش ماهه مهران مدیری از 4 دی ماه ترجمه منظوم ۳۰۰ حدیث علوی به بازار نشر آمد آنجا همان ساعت فیلمی که بیشتر شبیه مجازات است تا سینما نبردی بعد از نبرد دیگر شبح فاشیسم در دل آمریکا نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۸ بعلاوه ۵