قاسمی پور مطرح كرد؛

من زینب تو هستم زندگی محور نوشته شده است

من زینب تو هستم زندگی محور نوشته شده است به گزارش کادو دونی، محمد قاسمی پور در جلسه نقد و بررسی کتاب من زینب تو هستم اظهار داشت: کتاب من زینب تو هستم پژوهشی خانواده محور است و برپایه زندگی نوشته شده.



به گزارش کادو دونی به نقل از مهر، نشست نقد و بررسی کتاب «من زینب تو هستم» یک شنبه بیست و چهارم مهر ماه ۱۴۰۱ با حضور معصومه محمدی، محمد قاسمی پور و جواد کلاته عربی در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار گردید.
در ابتدای این نشست معصومه محمدی با اشاره به اینکه با شهید و راوی کتاب نسبت فامیلی دارم اظهار داشت: علاقه مند بودم برای شهدا کاری انجام دهم و با نگاه به اطرافم دایی شهیدم را می دیدم که زمانی اسیر ب ود و مادرم که زندگی اش خصوصیت های خاص خویش را داشت. کتاب هایی که در رابطه با شهدا نوشته شده بود را می خواندم اما جای خالی کتاب «من زینب تو هستم» را در ادبیات پایداری احساس می کردم؛ ازاین رو نوشتن و تحقیق در رابطه با خاطرات زندگی سعید نامدار فرزانه اقدم را شروع کردم. همزمان با آغاز نوشتن این کتاب مادر شهید در قید حیات بود اما بیماری آلزایمر داشت؛ با این وجود با سه نسل (مادر شهید، نوادگان و خواهر و برادران شهید) مصاحبه کردم.
این نویسنده به چالش هایی که هنگام نوشتن این کتاب با آن روبه رو بود اشاره نمود و اظهار داشت: راضی کردن مادرم برای انجام گفت و گو چند ماهی زمان برد چون که ایشان به این گفت و گو راضی نبودند. پس از چاپ کتاب هم چالش هایی داشتم؛ شهید نامدار پیش از شهادت اش نسبت به سایر شهدای شناخته شده فردی متفاوت بود و در این کتاب به این تفاوت ها اشاره شد اما این چالش بوجود آمد که چرا به این تفاوت ها اشاره کردم. به اعتقاد من وقتی در رابطه با شهدا می نویسیم باید به شخصیت، ویژگی، شیوه زندگی، تغییر و تحول آنها قبل و پس از اعزام به جبهه و شهادت هم اشاره نماییم.
کتاب «من زینب تو هستم» زندگی محور نوشته شده است
در ادامه این نشست، محمد قاسمی پور، توجه و نگرش جدی به نقد و بررسی پیش و بعد از انتشار کتاب را خلاء و گم شده فرهنگ و ادبیات پایداری عنوان نمود و اظهار داشت: این کتاب بعنوان اثر اول نویسنده قابل توجه و نوید بخش رشد و رویش یک نویسنده جوان در این حوزه می باشد.
وی ضمن اشاره به قالب، سبک و گونه پژوهشی کتاب «من زینب تو هستم» اضافه کرد: این کتاب پژوهش خانواده محور است؛ استفاده از ظرفیت های وابستگان ایثارگران، جانبازان و شهدا ظرفیت جدی است که باید از آنها استفاده نماییم. اصطلاحاً به این شیوه کار «درون خانوادگی» می گویند. این ظرفیت در کشور ما مغفول مانده است و باید همت جمعی خانواده ها را در زمینه شهید پژوهی با خود همراه نماییم تا اثر ساخته شده واقع گراتر باشد. این کتاب با همت جمعی متولد شده که کار نو و جدیدی است و تعداد کتاب هایی از این جنس هنوز دو رقمی نشده است. زمان شروع و آخر گفت و گو با سه نسل متفاوت بازه زمانی گسترده ای را دربرمی گیرد که نشان دهنده صبر و حوصله نویسنده کتاب است.
این منتقد افزود: راوی کتاب مادر نویسنده است و سایر نقش آفرینان نسبت مستقیمی با نویسنده کتاب دارند؛ این قالب مزایایی دارد که آنرا به سایر نویسنده ها هم سفارش می کنم اما در عین حال این شیوه مراقبت هایی را هم طلب می کند. یکی از جدی ترین این مراقبت ها که در این کتاب هم رد آن دیده می شود اینست که نویسنده با عنایت به شناختی که نسبت به اعضای خانواده دارد از توضیح دادن بیشتر خودداری می کند اما مخاطبان از این آشنایی محروم هستند و نویسنده باید در مرحله تحقیق ذهن خویش را از همه دانسته ها خالی کند و با کنجکاوی بتواند راوی ها را برای مخاطبان معرفی نماید. به عبارتی محقق باید از ظرفیت پرسشگری خود برای روشنگری شخصیت های روایت استفاده نماید. در قسمت هایی از کتاب بعضی از شخصیت ها در ابهام باقی می مانند. نویسنده چون با شخصیت های کتاب آشناست احتیاج به توضیح بیشتری احساس نمی کند و راوی کتاب را مورد پرسش های ریز قرار نمی دهد. درحالی که ما با یک نمونه کار خانوادگی که مقاومت، پایداری و دفاع مقدس را معرفی می کند روبه رو هستیم و تک تک اعضای این خانواده اهمیت به سزایی دارند و باید با سیما و خلقیات آنها آشنا شویم. ازاین رو نویسنده باید از اسم، تیتر ساده و مختصر فراتر برود و شخصیت پردازی کند.
قاسمی پور اظهار داشت: در داستان دست نویسنده برای شخصیت پردازی باز است و خالق شخصیت ها است. نویسنده در این کتاب رویکرد مستند نگارانه و واقع گرایی دارد و باید در رهگذر ثبت و ضبط خاطرات، شخصیت ها هم شکل بگیرند؛ سوال های محقق و پرسشگر، نقش پرداخت شخصیت ها را ایفا می کند و هر چه سوال های بیشتری پرسیده شود هنگام تدوین و نگارش کتاب امکان شخصیت پردازی و توضیحات بیشتری فراهم می شود. در این کتاب در رابطه با شخصیت ننه زینب این اتفاق رخ داده است؛ ننه زینب نمونه یک مادر ایرانی در دهه سی و چهل است که صاحب فرزندانی می شود اما از فرزندان و اعضای این خانواده به جز اسم چیز دیگری نمی دانیم. جملیه بعنوان عروس این خانواده در دوره تاریخی بسیار مهمی زندگی می کرد و لازم بود توضیحات بیشتری در رابطه با شخصیت، طبقه اجتماعی و اعضای خانواده او داده می شد اما جمیله تا آخر این کتاب فقط یک اسم است. او حتی صاحب فرزند می شود اما در این کتاب در رابطه با مدل مادری او هم صحبت نشده است.
وی همینطور اضافه کرد: به علت اشرافی که نویسنده در رابطه با آئین ها، مراسم ها و… داشت سوالی پرسیده نشده و جای خالی این مباحث در کتاب احساس می شود. کتاب های ادبیات پایداری شخصیت ها را از زاویه منطقه جنگی، عملیات ها، مجروحیت، اسارت، شهادت و… بررسی می کنند اما جنگ در این کتاب در اولویت های دوم و سوم قرار دارد و نویسنده زندگی را روایت می کند؛ روایت این کتاب از اواسط دهه سی آغاز و تا سال ۱۴۰۰ به پایان می رسد؛ نویسنده فرصت داشت به صورت دقیق تمام بزنگاه های زندگی را مورد پرسش قرار دهد. بعنوان نمونه دوره مفقودی شهید سیزده سال طول کشید و در این زمان به سال تحویل ها و حال و هوای آن اشاره می شود اما اشاره ای به شبهای چله نمی گردد. اطمینان دارم اگر مادر بزرگشان وارد گفت و گو می شد خاطرات سیزده به در و شب یلدا را بیان می کرد. به اعتقاد من نویسنده باید این زندگی را با همه جنبه ها و ابعادش نشان می داد.
قاسمی پور اظهار داشت: نویسنده باید زندگی را با تمام ابعادش بشناسد؛ تجربه های زیسته دو نسل پیش از ما با مطالعه کتاب، تحقیق و پژوهش قابل جبران است؛ در این صورت میتوان سوالات جامع و کاملی از ابعاد مختلف زیست شخصیت های داستان پرسید و نمی توان توجیه کرد که شناخت و آگاهی نسبت به بعضی موضوعات امکان پذیر نیست بلکه باید محیط و فضای زیست آدم ها را درک کرد. هنر نویسندگان اینست که ابعاد مختلف شخصیت شهیدان، ایثارگران و جانبازان را به مردم و نسل جوان معرفی کنند و صرفا به مباحث تکراری نپردازند.
وی اضافه کرد: این کتاب به محله ای که شهید در آن زندگی می کرد اشاره کرده است؛ این محله تا حدودی بافت قدیمی خویش را حفظ نموده است اما در این کتاب به جز اسم محله، جزئیات بیشتری به خواننده عرضه نشده است؛ در حالیکه باید با قلم و پرسشگری این محله و جزئیات آن از قبیل بازارها، مغازه ها، مسجدها و... را برای خواننده تشریح و توصیف می کرد اما خیابان، کوچه، بازار، بیمارستان و… در این کتاب در حد یک اسم باقی می ماند چون که گاهی استفاده از یک اسم برای مخاطبان روشنگری بوجود می آورد و امکان دارد خواننده با دیدن آن اسم با شخصیت کتاب هم ذات پنداری کند.
قاسمی پور به زبان مورد استفاده نویسنده در این کتاب اشاره نمود و اظهار داشت: با خواندن کتاب متوجه می شویم خانواده آذری زبان هستند و مادر بزرگ فارسی صحبت نمی نماید. مصاحبه ها هم امکان دارد به زبان ترکی انجام شده باشد اما مقدمه کتاب در رابطه با این مورد سکوت کرده است و با رسیدن به صفحه سی کتاب به ترک زبان بودن خانواده پی می بریم. نویسنده از ظرفیت های این زبان غافل شده و از اصطلاحات خاص آن صرف نظر کرده است در حالیکه نویسنده و محقق باید به زبان راوی مسلط باشد. مصاحبه با حضور مترجم را ناقص می دانم. یکی از نمونه های این کار کتاب «نورالدین پسر ایران» است؛ کل این کتاب به زبان فارسی نوشته شده است اما لحن و زبان آذری در آن مشهود است.
این منتقد همینطور اضافه کرد: روایت یک محصول متراکم، متنوع و غیر قابل پیشبینی است و هر چیزی در آن پیدا می شود؛ ازاین رو وظیفه نویسنده اینست که در هنگام تهیه، نگارش و تدوین، روایت ها را خالص و مخلص کند. در عنوان کتاب خاطره شفاهی آمده است اما قسمت هایی از کتاب از جنس خاطره نیست بلکه گزارش عرضه می دهد در حالیکه خواننده می خواهد خاطره بخواند. نویسنده همینطور باید تکلیف خویش را با تحلیل ها روشن کند؛ در بخش هایی از کتاب احساس می شود تحلیل های راوی در ارتباط با دوران سپری شدن یک مسئله است و متعلق به همان زمان و دوران نیست در حالیکه تحلیل ها باید متعلق به زمان واقعه باشند. ناشران باید از ویراستاران بخواهند فراتر از نکات ویرایشی کتاب، بافت های غیر لازم برای مخاطبان را هم حذف نمایند. سیر تحول و تغییر شهید سعید نامدار را زمانی بهتر درک می نماییم که از آغاز جوانی او بیشتر بدانیم.
وی اظهار داشت: نویسنده قلم روانی دارد و به دستور زبان هم مسلط است و از عناصر داستان همچون تعلیق به خوبی بهره برده است اما گاهی غلظت ادبیات داستان افزوده می شود درحالی که ما با یک کار خاطره شفاهی روبه رو هستیم و باید وام دار تاریخ باشیم نه ادبیات چون که ادبیات عرصه تخیل، ذوق و شوق شاعرانه است. نویسنده برای تقویت اثرش بهتر است در توصیف حالات انسانی دقت بیشتری به خرج دهد؛ بعنوان مثال برای توصیف گریه کردن به جای تکرار اصطلاحات از اصطلاحات مشابه استفاده کند؛ تنوع کلمه ها و اصطلاحات قدرت نویسنده را نشان داده است و با مطالعه بیشتر می تواند به این قدرت برسد.
محمد قاسمی پور در انتها اضافه کرد: گاهی باید با دید تردید به موضوعات مطرح شده در حین مصاحبه نگاه کرد. یکی از نقاط تردید در این کتاب نامه های ارسالی است. در دوران دفاع مقدس ارسال و دریافت نامه ها روند خاص خویش را داشتند اما این فرایند در این کتاب به شکلی توصیف و بیان شده است که خواننده تصور می کند یک پستچی یا پیک نامه ها را ارسال و تحویل می دهد.
معصومه محمدی در پاسخ به انتقادی که در رابطه با عدم استفاده از ظرفیت های زبان ترکی شده بود، اظهار داشت: کتاب را با صد پاورقی به انتشارات تحویل دادم اما کارشناس ادبیات انتشارات معتقد بود چون مادر بزرگ به زبان فارسی مسلط نیست باید از زبان ترکی استفاده نماییم و پس از آن پاورقی ها را به دویست افزایش دادم اما پس از چاپ کتاب تنها حدود سی پاورقی باقی مانده بود و مابقی حذف شد. به این علت که ناشر کتاب معتقد بود زبان اصلی کتاب فارسی است و باید اصطلات ترکی آن حذف شود.
جواد کلاته عربی هم در سخنانی بیان نمود: این کتاب بعنوان نخستین کتاب معصومه محمدی در میان خوانندگان دیده شده و بعنوان نخستین اثر قابل توجه است. تا وقتی که یک نویسنده دست به قلم است و می نویسد ایرادها و نقدها هم در سطح های مختلف همراه او خواهد بود.

1401/07/26
11:29:10
5.0 / 5
654
تگهای خبر: ادبیات , انتشار , تولد , فرهنگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۷ بعلاوه ۳
کادو

كادو دونی

فروش انواع کادو

kadodooni.ir - حقوق مادی و معنوی سایت كادو دونی محفوظ است