بررسی سلسله عملیات های محدود قدس در دفاع مقدس
نتایج عملیات بدر که حاصل آن فشار سنگین بر ماشین جنگی رژیم بعثی عراق بود، موجب شد دشمن بمنظور انتقام از ملت ایران، جنگ شهرها را که از ماه ها پیش آغاز نموده بود، گسترش و توسعه دهد.
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، همزمان، حضرت امام خمینی در هنگام تحویل سال ۱۳۶۴، این سال را سال «استقامت» نامیدند و بمنظور تعیین مشی ء آینده جنگ و انقلاب و رفع هرگونه تردید و تزلزل، «از جایگاه والاتر»، به ضرورت ادامه نبرد تاکید فرموده و شعار جنگ جنگ تا پیروزی را (که پرتویی از شعار قرآنی جنگ جنگ تا رفع فتنه از عالم دانسته بودند) مطرح فرمودند.
اهداف عملیات ها در فاصله آماده سازی ملزومات و مقدمات عملیات گسترده (پس از عملیات بدر)، ضرورت روند فعال نگه داشتن جبهه ها قطعی بود و دشمن نباید به حال خود رها می شد. با این هدف برخی تحرکات نظامی خودی مقابل دشمن برمبنای تدبیر عملیات محدود انجام گرفت تا با بهره گیری از فرصت به دست آمده، عملیات گسترده والفجر۸ به دور از هرگونه شتاب زدگی و یا تأثیرگذاری فشارهای سیاسی ـ نظامی خارجی به نحوی مناسب طراحی شود.
بر طبق این تدبیر، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران سلسله عملیات محدود «ظفر» را نیز طراحی و اجرا کرد که عمدتا تظاهر به تک همراه با اجرای آتش توپخانه بود. با اهمیت ترین این عملیات ها ظفر ۵ در «ارتفاعات توتمان» واقع در منطقه عمومی مریوان و عملیات آفندی شرهانی در منطقه عمومی «شرهانی» بود. همین طور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پنج عملیات به اسامی قدس۱ تا قدس۵ را طی بیش از ۵۰ روز، از ۲۴ خرداد تا ۱۵ مرداد ۱۳۶۴ طراحی و اجرا کرد. از این مجموعه چهار عملیات در منطقه هورالهویزه و یک عملیات در منطقه دهلران اجرا شد.
دلیلهای انتخاب منطقه با توجه به این که عمده ترین هدف عملیات بدر قطع جاده راهبردی بصره ـ العماره بود که به دلایلی دستیابی به آن در این عملیات مقدور نشد، اما در عین حال جایگاه هدف یاد شده در استراتژی جمهوری اسلامی محفوظ بود؛ بدین سبب بعد از عملیات بدر، از نخستین اهداف عملیات های محدود نزدیک تر شدن به جاده بصره ـ العماره و همین طور دو پاسگاه ابولیله و ابوذکر و نیز ترمیم خط پدافندی در این منطقه بود که عملیات های قدس۱ و قدس۲ با این اهداف طراحی شد.
از طرف دیگر، دشمن بعد از عملیات بدر، حساسیت بسیاری به منطقه هور نشان داد. بطوریکه پیش بینی می شد ارتش عراق تلاش وسیعی برای عقب راندن نیروهای خودی از این منطقه انجام دهد، پس ضرورت تحکیم و تثبیت مواضع به دست آمده طی عملیات خیبر و بدر و نیز اتخاذ موضع تهاجمی در مقابل تعرضات احتمالی دشمن افزون تر شد و عملیات های قدس۴ و قدس۵ با این اهداف به اجرا درآمد.
شناسنامه سلسله عملیات های قدس ۱ تا ۵
نام عملیات: قدس ۱، رمز: یا محمدرسول الله (ص)، تاریخ عملیات: ۶۴/۳/۲۴، منطقه عمومی: میانی: محل نبرد: هور الهویزه، سازمان عمل کننده: سپاه هدف: تصرف پاسگاه های دشمن در شمال البیضه (ترابه، ابوذکر، ابولیله و … )
استعداد خودی: ۵ گردان از لشکر ۲۵ کربلا
استعداد دشمن: ۴ گردان و عناصری از تیپ ۵۰۶ و ۱۱۴
نتیجه: آزادسازی منطقه ای به وسعت ۲۰۰ کیلومترمربع
تلفات دشمن: ۲۰۰ کشته و ۲۰۰ زخمی و ۵ اسیر
خسارت دشمن: انهدام یک فروند هواپیما، دو فروند هلی کوپتر و ۱۲ پاسگاه و…
غنائم: چهارقبضه توپ ضد هوایی، ۶ قبضه خمپاره انداز، ۳۰ قطعه پل دوبه ای و تعداد زیادی سلاح سبک
*****
نام عملیات: قدس ۲
رمز: یا محمدرسول الله (ص)،
تاریخ عملیات: ۶۴/۴/۴
منطقه عمومی: میانی، محل نبرد: هور الهویزه.
سازمان عمل کننده: سپاه
هدف: جلوگیری از تک احتمالی، تامین نقاط لطمه پذیر، گرفتن ابتکار عمل در منطقه
استعداد خودی: پنج گردان از لشکر ۲۵ کربلا
استعداد دشمن: تیپ کماندویی عراق
نتیجه: تامین اهداف عملیات به طور کامل
تلفات دشمن: ۴۰ تن کشته و تعدادی زخمی و ۱۱ نفر اسیر
خسارت دشمن: ـ غنائم:
*****
نام عملیات: قدس ۳
رمز: یا امام صادق(ع)
تاریخ عملیات: ۶۴/۴/۱۹
منطقه عمومی: دهلران، محل نبرد: غرب رودخانه «لیمه»
سازمان عمل کننده: سپاه و هوانیروز
هدف: انهدام و اسارت نیروهای دشمن در تپه ۱۹۴ و انهدام تجهیزات دشمن
استعداد خودی: لشکر ۱۹ فجر با ۳ گردان و یک گروهان مأمور
استعداد دشمن: تیپ ۸۰۵ از لشکر ۱۴
نتیجه: پاکسازی منطقه ای به وسعت ۳۰ کیلومترمربع
تلفات دشمن: ۷۰۰ کشته و مجروح
خسارت دشمن: انهدام ۱۰ انبار مهمات و ۶ قبضه توپ ۱۰۶ و تعدادی خودرو سبک و سنگین
غنائم: مقدار چشمگیری سلاح سبک و نیمه سنگین
*****
نام عملیات: قدس۴
تاریخ عملیات: ۶۴/۵/۱، منطقه عمومی: هورالهویزه، محل نبرد: «دریاچه ام النعاج»،
سازمان عمل کننده: سپاه
هدف: انهدام دشمن ـ آزادسازی قسمتی از دریاچه ام النعاج ـ گرفتن جای پا از دشمن
استعداد خودی: چهار گردان از تیپ ۹ بدر
استعداد دشمن: گردان ۵ و عناصری از گردان ۲ از تیپ ۱۱۷
نتیجه: آزادسازی نیمی از دریاچه ام النعاج به مساحت ۱۵۰ کیلومترمربع
تلفات دشمن: ۸۰ کشته و بیش از ۱۰۰ مجروح و ۵۳ اسیر
غنائم: چندین قایق و تعدادی بی سیم و سلاحهای سبک و نیمه سنگین
*****
نام عملیات: قدس ۵، رمز: یا علی (ع) ادرکنی: تاریخ عملیات: ۶۴/۵/۱۵، منطقه عمومی: هورالهویزه: محل نبرد: پاسگاه «الیج»
سازمان عمل کننده: سپاه
هدف: تصرف پاسگاه الیج، نزدیک شدن به البیضه و تامین بیشتر منطقه
استعداد خودی: گردان امام علی(ع) از تیپ ۱۸ الغدیر و نیروهای ویژه غواص
نتیجه: آزادسازی ۳۰ کیلومترمربع در هور
تلفات دشمن: ۵۱ کشته و ۱۸ اسیر و تعدادی زخمی
غنائم: برخی از انواع خمپاره انداز، سلاح ضدهوایی تک لول و بخش چشمگیری سلاح سبک
نتایج و ارزیابی سلسله عملیات های محدود سلسه عملیات قدس نشان دهنده ادامه و استمرار جنگ به هر شکل ممکن بود. این امر گذشته از دستاوردهای نظامی و لطمه پذیر کردن و انهدام دشمن، نتایج مهمی به شرح زیر داشت: ۱ـ حفظ روحیه و قدرت رزمندگان اسلام ۲ـ افزایش انسجام یگان ها و پرورش کادر و افزودن به تجربیات جنگی آنها. ۳ـ گرم نگه داشتن جو جنگ در بین مردم و یگان های عملیاتی ۴ـ تضعیف روحیه سربازان دشمن و ایجاد تزلزل در آنان. ۵ ـ به ضعف کشانیدن موضع قدرت نمایی و مانور دشمن که بعد از عملیات بدر با جنگ شهرها درحال افزایش بود. ۶ ـ در انفعال قرار دادن دشمن و گرفتن مجال هرگونه پدافند از او. ۷ـ باز پس گیری قسمتی از اراضی اشغالی و پیشروی در خاک دشمن. ۸ ـ نشان دادن توانایی و قابلیت های نظامی جمهوری اسلامی برای وارد آوردن فشارهای پی درپی به دشمن. ۹ـ فریب دشمن و جلوگیری از هوشیاری آن نسبت به عملیات های اصلی و گسترده که در آینده انجام می پذیرد مثل والفجر هشت. ۱۰ـ نزدیک شدن به عمق دشمن در بعضی مناطق و تسلط بر خطوط ارتباطی و عقبه آنها. ۱۱ـ بهره گیری از زمان و مشغول ساختن دشمن، برای طراحی عملیات گسترده و بازسازی و سازماندهی یگان ها. ۱۲ـ کشاندن نیروهای احتیاط دشمن به خطوط پدافندی و فرسایش آنها و نیز جلوگیری از آمادگی آنها برای مقابله با عملیات گستردة خودی. ۱۳ـ تقویت و پشتیبانی یگان های رزمی به وسیله مردم هر منطقه.
بدین ترتیب، سلسله عملیات های محدود در تابستان ۱۳۶۴ که برمبنای فرمان حضرت امام خمینی (ره) برای گرم نگه داشتن جبهه ها و لزوم جلوگیری از آسودگی دشمن در بعضی مناطق با هدف های نظامی ـ سیاسی انجام گرفت، به میزان بسیاری مؤثر واقع شد و ابتکار عمل در جبهه خودی و انفعال دشمن همچنان حفظ شد و در سایه این عملیاتها، فرماندهان نظامی توانستند طراحی و آماده سازی یکی از بی نظیرترین و موفق ترین عملیات های هشت سال دفاع مقدس را که همان والفجر ۸ و تسخیر «شبه جزیره» فاو بود را اجرا کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب