زنگ خطری که پرویز پورحسینی قبل از مرگش به صدا درآورد
کادو دونی: یک سال پیش دوستداران پرویز پورحسینی، خبر درگذشت او را با ناباوری وبهت زدگی شنیدند. آنان امید بسته بودند که بازیگر محبوب شان می تواند کرونا را به زمین بزند ولی این ویروس نفرت انگیز امید آنان را به باد داد و جامعه هنری را بار دیگر به سوگ نشاند.
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، حالا یک سال از آن جمعه غم انگیز می گذرد. یک سالی که بر تئاتر هم سخت گذشت. در طول این مدت هنرمندان زیادی بابت آینده نامعلوم این هنر در جهان پس از کرونا ابراز نگرانی کرده اند.
این دلشوره ها البته دلواپسی های قبلی را هم یادآوری می کند. همچنانکه پرویز پورحسینی هم سال ها پیش زنگ خطری جدی را برای تئاتر پیش بینی کرده بود و بنظر می رسد این زنگ خطر مدتی است به صدا در آمده است.
ما به انگیزه نخستین سالروز درگذشت این هنرمند، قسمتی از نگرانی و دلواپسی او را درباره تئاتر مرور می نماییم.
وی در گفتگوی خود با منصور خلج که در مجموعه کتاب های ماندگاران صحنه انتشار یافته است، اظهار داشته بود: به هنگام دیدن یک تئاتر یا فیلم، به دنبال این هستم که با من چه کرده است و چه تاثیری روی منِ تماشاگر گذاشته است. اینجا خودم را بعنوان تماشاگر معمولی در نظر می گیرم که می خواهد تئاتر ببیند. می دانم به هر حال یکسری چیزها با من هست ولی اهتمام می کنم مثل یک تماشاگر معمولی، یک مخاطب عادی تئاتر ببینم. اینجاست که می توانم بگویم کار خوب بوده یا نه.»
وی در ادامه بحث مهمی را مطرح می کند؛ صلاحیت کارگردانی که این روزها یکی از موضوعات مهم در تئاتر است: «قدیم ها هر کسی دست به کارگردانی نمی زد. زمانی که ما دانشکده می رفتیم کسی که با سواد بود یا به قولی جسارت می کرد، وارد این حیطه می شد. ما برای کارگردانی مرتبت بالایی قائل بودیم. یعنی باور داشتیم که کارگردان باید یک دنیای دیگری با خودش داشته باشد. خیلی باسواد باشد. تجربه داشته باشد. کار کردن با بازیگر را بلد باشد. تئاتر امروز جهان را بشناسد و... هر کسی نمی توانست کارگردانی کند. اگر یک جوانی به اصطلاح پررویی می کرد و یک متنی را برای اجرا دست می گرفت، مورد هجمه قرار می گرفت. البته این را یادآوری کنم که نمی گویم اگر یک نفر بخواهد تجربه کند، بد است ولی این که کسی بخواهد از سر تفنن یا برای پول درآوردن یک عده را جمع کند و در نهایت یک کار عبثی را به مخاطب نشان بدهد، خوب نیست و من این کار را نمی پسندم.»
او جملات بعدی خودرا اینگونه ادامه داده بود: «من نمی پسندم چون فلان خانم یا فلان آقا پول دارند، اجازه دارند سالن اجاره کنند و تئاتر کار کنند. در حالی که یک جوان با استعداد که صلاحیت بیشتری هم دارد، فقط چون پول ندارد و نمی تواند سالن اجاره کند، نتواند کار کند. به نظر من اگر این مساله ادامه پیدا کند، عواقب بدی در انتظار ما خواهد بود. از طرفی کارگردان های شناخته شده مثل دکتر رفیعی یا از میان نسل جوان امروز کسانی مانند حسین کیانی یا محمد یعقوبی به سبب توانایی ها یا تجربه هایی که دارند می توانند با هر گروه ناشناخته ای هم کار کنند ولی اگر هنرپیشه شناخته شده تئاتری که سبقه و تربیت تئاتری دارد هم کنار آنان کار کند مسلما نتیجه بهتری خواهد داشت. ولی الان کسی که می خواهد تئاتر کار کند، به دنبال یک چهره می گردد تا بتواند گیشه داشته باشد و اصلا به کیفیت کار فکر نمی نماید. کار را هم که می بینیم، هیچ تاثیری بر ما نمی گذارد و نتیجه معکوسی هم در تئاتر خواهد داشت. به نظر من این برای تئاتر زنگ خطر است. درست مثل زمانی که لاله زار از یک تئاتر فرهیخته به آتراکسیون تبدیل شد. یک زمانی در لاله زار شاهد اجرای نمایش «بادبزن خانم ویندرمیر» یا اجراهایی از میر سیف الدین کرمانشاهی، رضا کمال شهرزاد، سید علی نصر یا حسن مقدم بودیم و پس از آن تنها آتراکسیون بود که آنجا اجرا می شد. می دانید این اتفاق موجب شد تئاترهای اندیشمند و تئاترهایی که حرفی برای گفتن داشتند، کنار زده شوند و تماشاگر خودرا از دست بدهند. در حقیقت آتراکسیون موجب شد سلیقه مخاطب نزول کند. خدا کند این اتفاق یک دفعه دیگر پیش نیاید و تئاتر ما با این مساله مواجه نشود.»
پورحسینی در این گفتگو از تئاترهای لاکچری هم سخن گفته بود؛ تئاترهایی که البته نمی دید و معتقد بود چندان هم پر شمار نیستند. اما باور داشت باید دلیل استقبال احتمالی مردم را از این تئاترها ریشه یابی نماییم و خودش حدس می زد این اتفاق به سبب خستگی مردم است: «مردم خسته اند و از نظر روحی نیاز به تفریح و تنفس دارند. در وضعیت حاضر تلویزیون این جواب را به آنها نمی دهد. برای همین یا به ماهواره روی می آورند یا به دنبال تئاترها یا فیلم هایی هستند که چنین فضاهایی داشته باشند. به نظر من بجای این که بخواهیم سلیقه آنان را نقد نماییم باید این علت ها را بررسی نماییم و ببینیم چرا مردم به دنبال این نوع کارها می روند و نباید به آنها انگ لمپن بودن بزنیم. به نظر من اگر خیر مملکت را می خواهیم اجازه بدهیم سلایق مختلف بهتر کار کنند و ما هم به آنها کمک نماییم.»
چند سالی از این گفتگو می گذرد و حالا سال هایی بمراتب دشوارتر برای تئاتر و فعالان آن رقم خورده است و اینجاست که تنها دلخوشی این است خوب شد هنرمندانی مانند پرویز پورحسینی که پرورش یافته دوره طلایی تئاتر بودند، این روزهای دشوار را ندیدند.
روز هفتم آذر ماه سال ۱۳۹۹ که این بازیگر تماشایی برای همیشه از دنیا رفت، دوستدارانش به این چیزها فکر نمی کردند. آنان به خاطرات خوشی می اندیشیدند که او برایشان رقم زده بود چه آن زمان که در هیات نقشی منفی مانند دکتر فاستوس ظاهر می شد و چه در قامت نقشی مثبت مانند «جلال» مجموعه «اولین شب آرامش».
پرویز پورحسینی در هفتاد و نه سالگی همچنان دوست داشت فرصتی برایش پیش بیاید تا بار دیگر روی صحنه برود و کارنامه پربار خودرا که همکاری با کارگردانانی همچون حمید سمندریان، علی رفیعی، بهرام بیضایی، آربی اوانسیان، بیژن مفید، داریوش فرهنگ، رکن الدین خسروی، پری صابری و... البته پیتر بروک در آن به ثبت رسیده بود، سرشارتر کند. کرونا اما مهلتش نداد و او را به قطعه هنرمندان بهشت زهرا روانه کرد تا به جمع همکاران سفر کرده اش بپیوندد.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب