در جایزه فارسی سینما عنوان شد
سینما درحال باج دادن است
به گزارش کادو دونی، یوسفعلی میرشکاک در مراسم قدردانی از چهار فیلم جشنواره فیلم فجر که به زبان فارسی توجه داشته اند اظهار داشت: سینما درحال باج دادن به عوام است.
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، مراسم پایانی پنجمین جایزه «فارسی سینما؛ زبان فارسی در سینما» با تقدیر از چهار فیلم «پرویزخان»، «آغوش باز» «صبح اعدام» و «پروین»، با حضور هنرمندان، نویسندگان، شاعران، زبان شناسان، مدیران فرهنگی و دست اندرکاران فیلم های شایسته تقدیر در سالن مهر حوزه هنری انقلاب اسلامی انجام شد.
ناصر فیض، مدیر دفتر تقدیر زبان فارسی حوزه هنری در آغاز این آیین با اشاره به دفتر تازه تأسیس تقدیر زبان فارسی حوزه هنری تصریح کرد: حوزه هنری از زمان شروع فعالیت خود، با دفاتر مختلفی که دارد، بدون تردید در بخش ادبیات، پاسداری از زبان فارسی را در دستور کار خود داشته است.
او توجه به زبان فارسی در عرصه هنری را تازه ندانست و اظهار داشت: شاعران بزرگی همیشه در عرصه هنری فعالیت داشته و دارند و حوزه هنری با جاذبه ای که برای ادبیات دفاع مقدس به وجود آورده است، ادبیات دفاع مقدس را به یکی از پرطرفدارترین حوزه های ادبیات تبدیل نموده و آثار درخشانی در این عرصه خلق شده اند.
فیض تاکید کرد: دفتر تقدیر زبان فارسی حوزه هنری با هدف تعامل بیش تر با فعالان عرصه زبان فارسی تأسیس شد. هدف ما از برگزاری این آیین، برقراری نخستین ارتباط جدی با اهالی فیلم و سینماست که به زبان فارسی توجه کرده اند.
این شاعر و طنزپرداز در آخر اظهار داشت: به حوزه هنری تبریک می گویم که پیش قدم شده تا توجه به زبان فارسی در عرصه های مختلف را مورد توجه قرار دهد.
درادامه این آیین، مهدی صالحی دبیر پنجمین جایزه «فارسی سینما» ضمن ارائه گزارشی از پنج دوره این جایزه، به ارائه نکاتی درباب اهداف آن پرداخت و اظهار داشت: نکته ای که در این جایزه مدنظر بود این است که چقدر حواس فیلم ها به زبان فارسی هست؟ نویسندگان فیلم ها چقدر متوجه ریزه کاری های زبانی هستند و از خط به چه صورت استفاده می نمایند، چقدر املای کلمه ها درست است و این امر در زیرنویس ها تا چه اندازه رعایت شده است؟ و فیلم ها چقدر متوجه ظرفیت ها و خاصیت های زبانی هستند؟ و اگر گویش و لهجه هست، چقدر به آن توجه شده است؟ چون در بیشتر فیلم ها با لایه نازکی از زبان مواجهیم که شامل یک سری آواهاست و به زبان تبدیل نشده است. و چقدر تناسب اجزای مختلف فیلم به لحاظ گفتمانی و همین طور نکات دیگر رعایت می شود.
دبیر پنجمین جایزه فارسی سینما در ادامه اظهار امیدواری کرد که دبیرخانه زبان و سینما ایجاد شود تا نسل هایی ادیب و آشنا به سینما پرورش دهد و در آینده با فیلم های قدرتمندتری به لحاظ زبانی مواجه شویم و فیلم ها زبان و بینش ما را نسبت به زبان فارسی ارتقا دهند.
صالحی در اینباره افزود: امیدوار هستم با راه افتادن این دبیرخانه، نشست های نقد و بررسی فیلم ها با لحاظ کردن دانش های زبانی اجرا شود و آموزش های لازم در این حوزه ارائه شود و فیلم های ما رفته رفته زبان و فرهنگ ما را ارتقا دهند و یک اتفاق زبانی در آنها بیفتد.
در ادامه این مراسم کلیپی از سخنان اعضای هیئت داوران پنجمین جایزه «فارسی سینما» پخش گردید و سپس فیلم های درخور تقدیر به نوبت و با حضور یکی از اعضای داوران و نویسندگان و کارگردانان فیلم ها با رویکرد تعامل و گفت و گو میان داوران و نویسندگان و با هدف تشریح نکاتی درباب به کارگیری زبان فارسی در فیلم و سایر مزیت ها و نکات زبانی مورد بررسی قرار گرفتند و نویسندگان از تجربه خود گفتند.
فیلم «پرویزخان» به نویسندگی و کارگردانی علی ثقفی، اولین فیلم بود که با حضور علی ثقفی و هادی مقدم دوست، از داوران پنجمین جایزه «فارسی سینما» روی صحنه درباره ی آن صحبت شد.
هادی مقدم دوست درباره ی فیلم «پرویزخان» اظهار داشت: فکر کردم «پرویزخان» یک لطف و ملاحت خاصی دارد و بسادگی نمی توان آنرا در رده فیلم های طنز قرار داد اما معتقدم ملاحتی دارد که بصورت آشکار نمی بینیم.
وی در ادامه از علی ثقفی پرسید: زبان و گویش آدم ها قابل درک است اما از چه عناصر سینمایی کمک گرفتید که این ملاحت در فیلم «پرویزخان» نمود پیدا کند؟
علی ثقفی در ابتدا از راه افتادن دفتری در عرصه هنری که در آن به زبان فارسی و دانش های زبانی در سینما توجه می شود تمجید کرد و ضمن اشاره به حساسیت خود روی بحث زبان شناسی در جریان نوشتن فیلمنامه، در پاسخ به پرسش مقدم دوست اظهار داشت: هنگام نوشتن فیلمنامه اهتمام کردم که در هر سکانس آشنایی زدایی کنم تا معمولی نباشد. این ملاحت هم وقتی پیدا شد که پرویزخان دنبال انتخاب بازیکن بود.
ثقفی افزود: نمی خواستم شخصیت های «پرویز خان» به لحاظ زبانی تکراری شوند و می خواستم لحن فیلم یکدست شود و از ین جهت، ۱۹ بار فیلمنامه را بازنویسی کردم و این را در کل اثر نشر می دادم.
فیلم بعدی «آغوش باز» بود که با حضور آزیتا افراشی، از دیگر اعضای هیئت داوران و مهرداد کوروش نیا و محمدسجاد نجفی، فیلمنامه نویسان «آغوش باز» به آن پرداخته شد.
آزیتا افراشی در آغاز سخنان خود اظهار داشت: پیوند هنر و زبان در ایران ساختگی نیست و «آغوش باز» نماینده خوبی برای فارسی گفتاری بشمار می رود. در این فیلم به روابط زبان نسل های مختلف توجه شده و بحث آلزایمر به عنوان یک عنصر شناختی و ذهنی در این فیلم مورد توجه قرار گرفته است. زبان در خانواده نیز در این فیلم مورد توجه قرار گرفته بود و کاربرد آن در هرکدام از اعضای خانواده فرق داشت و همه با یک زبان صحبت نمی کنند.
افراشی سپس با اشاره به این که زبان در سینما نباید فقط در قالب کلمات و جملات باشد تصریح کرد: زبان باید فرآیندی استعاره ساز و مفهوم ساز هم داشته باشد و ما زبان شناسان مفهوم سازی را هم جزو زبان به حساب می آوریم.
در ادامه مهرداد کوروش نیا، از نویسندگان «آغوش باز» با اشاره به لزوم در نظر گرفتن زبان به مثابه نشانه و روایت در کنار رویکرد کلی زبانی، به نوع زبان به کار گرفته شده در فیلم آغوش باز پرداخت و اظهار داشت: ما در نوشتن فیلمنامه، هم یک نگاه مطایبه آمیز و هم یک نگاه ایرانی اخلاق مدارانه برای کلیت طراحی فیلم در نظر داشتیم. تلاشم در عرصه گفتار شخصیت ها هم این بود که گفتار شخصیت ها روزمره و ملموس باشد و به دیالوگ تبدیل نشود و هیچی خودش را به رخ نکشد بلکه همه چیز عین زندگی واقعی و ملموس باشد.
محمدسجاد نجفی دیگر نویسنده «آغوش باز» هم در اینباره اظهار داشت: وقتی می خواهیم فیلمنامه بنویسیم، میراث دار قلم علی حاتمی و بهرام بیضایی هستیم. روزی آقای بیضایی اظهار داشت که برای نوشتن «مرگ یزدگرد» با کمبود کلمه روبه رو شده بود برای اینکه در آن مقطع تاریخی دایره لغات مورد استفاده مردم بسیار محدود بوده است. هم اکنون ما هم در دوره ای به سر می بریم که کلمات در غربت قرار گرفته اند و ممنونم که در چنین برنامه ای به زبان فارسی و کلمات اهمیت داده می شود.
کوروش نیا هم در ادامه با اشاره به این که بتازگی شاهنامه را تبدیل به چند قسمت سریال کرده است بیان کرد: در حین نوشتن این سریال متوجه شدم که ما کارکرد درام را نمی شناسیم؛ حتی بهرام بیضایی کارکرد درام را یا نمی شناسد یا به آن توجه نمی نماید. باید داستان را به صورتی روان به مخاطب انتقال داد.
او در اینباره افزود: فردوسی با زبان دوره خودش نقل می کند و این اشتباه است که ما شاهنامه را با زبان هزار سال پیش روایت نماییم. به همین خاطر است که با آثار کلاسیک مان قطع ارتباط ایجاد می شود.
او دلیل فاصله افتادن میان مردم و ادبیات کهن را حل نکردن مسأله ما با زبان عنوان نمود و اظهار داشت: اگر برای این مساله سمیناری برگزار شود، آثار کلاسیک مان با رغبت بیشتری از جانب نسل امروز مواجه خواهد شد.
در ادامه این برنامه، یوسفعلی میرشکاک و بهروز افخمی برای گفت و گو درباره ی فیلم «صبح اعدام» روی صحنه حضور پیدا کردند.
یوسفعلی میرشکاک در آغاز سخنان خود با اشاره به این که سینما دارد از رفعت خود پایین می آید اظهار داشت: سینما درحال باج دادن به عوام است و پس از چند سال دیدم فیلمی بدون های و هوی خاصی، چشم انداز و تفکر را با در نظر گرفتن زبان به فیلم تبدیل نموده است و این فیلم در اساس، فیلم زبان است.
این شاعر اظهار داشت: در این مملکت پول داشته باشید به آسانی فیلم می سازید. «صبح اعدام» فیلمی برای خنداندن نیست بلکه فیلمی برای تفکر است.
میرشکاک با اشاره به سخت پسندبودن خود اظهار داشت: هنر باید کاری کند که مخاطب بارها و بارها با اثر سر و کار داشته باشد. مثل حافظ که کسی از خواندن آن خسته نمی شود چون تفکر در آن هست و سینمای بیرون از تفکر هم سینما نیست.
در ادامه، بهروز افخمی، نویسنده و کارگردان فیلم«صبح اعدام» با اشاره به این که سوژه این فیلم از ۲۵ سال پیش مدنظرش بوده است، تصریح کرد: هر بار که برای ساخت آن استخاره می گرفتم، خوب نمی آمد. همیشه این موضوع اعدام مردی بی گناه مدنظرم بود تا این که پس از اتفاقات پاییز سال قبل بار دیگر برای ساخت فیلم استخاره کردم و خوب درآمد.
افخمی در ادامه با اشاره به استفاده اش از نثر کتاب «طیب در گذر لوطی ها» در نوشتن فیلمنامه بامداد اعدام اظهار داشت: نویسنده کتاب «طیب در گذر لوطی ها» نثر لوطی ها را حفظ نموده است و ما باید نام نویسنده را در تیتراژ پایانی بیاوریم چون از زبان این کتاب استفاده کردم.
او اظهار داشت: لوطیان شاعران و سخنورانی بودند که الفاظ و کلمات شان وارد زبان شده ولی جایی ثبت نشده است.
افخمی درباره ی دلیل سیاه و سفید بودن «صبح اعدام» هم تصریح کرد: فکر می کنم که نبود رنگ، موجب می شود که تخیل تماشاگر به کار بیافتد.
او افزود: معتقدم فیلم های امروزه مخاطب را از تخیل منع می کنند که شاید از نظر تکنیکی سرّی در آن باشد. مثل روش جیمز کامرون در آواتار 2 که با 60 فریم در ثانیه آنرا فیلمبرداری کرد تا چشم عادی تفاوت بین تخیل و واقعیت برایش ممکن نباشد.
افخمی اضافه کرد: سینمای امروز به لحاظ تکنیکی به جایی رسیده که در آن تصویر واقعی از غیرواقعی تشخیص داده نشود ولی ذهن مخاطب دوست ندارد که امر غیرواقعی، این قدر واقعی جلوه کند.. وقتی به سینمای قدیم نگاه می نماییم برای مان واقعی تر و به یادماندنی تر است. سینما درحال برگشت به شکل های خیال پردازتر است.
این فیلم ساز سپس اظهار داشت: سینما بطور کلی دارد افول می کند چون سینما نه فقط به شکل تصویری بلکه بصورت کلی دارد خالی از تخیل می شود و از محتوای داستانی و زبانی تهی می شود.
افخمی اظهار داشت: تئاتر به نظرم بیش تر از سینما باقی می ماند و در شیوه های جدید می توان تلفیقی از تئاتر و سینما را ارائه داد و تئاترهای سنتی هم بیشتر مورد توجه قرار خواهند گرفت.
در ادامه این آیین، فیلم «پروین» با حضور مجید رضابالا، یکی دیگر از اعضای هیئت داوران پنجمین جایزه «فارسی سینما» و محمدرضا ورزی نویسنده و کارگردان این فیلم و محمدرضا شریفی نیا تهیه کننده آن مورد بحث قرار گرفت.
مجید رضابالا در ابتدای سخنان خود اظهار داشت: اگر ایده نهایی ما ایجاد تمدن ایرانی اسلامی باشد باید به این مهم توجه داشته باشیم که هیچ تمدنی بدون زبان معیار و میانجی تحقق پیدا نکرده است. بدین سبب زبان فارسی علاوه بر این که هویت ماست برای تمدن ایرانی اسلامی اهمیت به سزایی پیدا می کند.
او تصریح کرد: زبان نوشتار با زبان گفتار و زبان ادب متفاوت است. فیلم ساختن درباره ی شاعری ایرانی نیازمند رعایت فاصله زبان نوشتار، گفتار و ادب توسط نویسنده است. فیلم «پروین» موفق شده بین این سه زبان توازن برقرار کند. «پروین» جدا از پرداختن به زندگی یک شاعر، فیلمی قابل قبول است.
در ادامه محمدرضا ورزی، نویسنده و کارگردان فیلم «پروین» نیز توضیح داد: من به برشی از زندگی پروین اعتصامی پرداختم و می خواستم با این برش حرف هایی بزنم که برای جامعه ما به خصوص برای نسل جوان مفید باشد. در زمانه ای که به زنان در اجتماع اجازه بروز داده نمی شد، این شاعر ایرانی توانست جایگاه خودرا تثبیت کند.
وی در ادامه اضافه کرد: تعدادی از شخصیت ها را از دل اشعار پروین بیرون کشیده و شاید وجود خارجی نداشته اند.
ورزی در آخر از همکاری با شریفی نیا به عنوان تهیه کننده ای که بر موضوع و محتوای فیلم اشراف داشت ابراز خرسندی کرد.
در ادامه محمدرضا شریفی نیا به عنوان تهیه کننده و بازیگر فیلم «پروین» در آغاز سخنان خود در واکنش به سخنان مهرداد کوروش نیا درباره ی بهرام بیضایی، اشاره کرد: در عرصه سینمای مذهبی، دو اثر بسیار زیبا با عناوین «روز واقعه» و «مجلس ضربت زدن» داریم که هر دو اثر نوشته بهرام بیضایی است و نظیر ندارد و حیف که بهرام بیضایی را از دست دادیم. باید ایشان را نگه می داشتیم و از ایشان می خواستیم تا درباره ی باقی شخصیت های مهم و اولیا و ائمه ما نیز بنویسند. کاری که بهرام بیضایی در عرصه ادبیات نمایشی انجام داد بی نظیر است.
وی در ادامه سخنان خود متذکر شد: تا فرهنگ در جامعه درست نشود اتفاق مثبتی رخ نمی دهد. باید فرهنگ در جامعه رشد کند تا بتوان آدم ها را به سطحی کشاند که تفکر مدنظر به آنها تزریق شود.
شریفی نیا سپس پیشنهاد نمود که دفتر تقدیر زبان فارسی حوزه هنری در شورای تصویب فیلمنامه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نماینده هایی داشته باشد تا فیلمنامه ها را به لحاظ زبان و ادبیات فارسی مورد ارزیابی قرار دهند و از این لحاظ به کمک سینماگرها بیایند.
او با اشاره به این که ما بین محاوره و کتابت معلق هستیم تصریح کرد: این بحث جامعه را از آثار تاریخی دور کرده و نمی توان با زبان کتابت فیلم ساخت.
این بازیگر افزود: نکته دیگری هست که قصد داشتم آنرا با آقای حدادعادل (رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی) مطرح کنم و آن این است که بنده خیلی از واژه های تصویب شده در فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نمی فهمم. چرا باید بجای اس ام اس بگوییم پیامک یا بجای کامپیوتر بگوییم رایانه؟ مگر در اروپا و آمریکا برای کلمه «آبگوشت» معادل انگلیسی درست می کنند؟ من هم نگران هجمه فرهنگی هستم اما این کلمات هجمه نیست. متأسفانه ما هجمه فرهنگی را بالای طاقچه گذاشته ایم و بدنبال تغییر کلمات افتاده ایم.
تهیه کننده فیلم «پروین» اشاره کرد: «پروین» نیاز جامعه ماست. جوانان ما تشنه شناخت مفاخر و چهره های ایرانی هستند و ما وظیفه داریم که فیلم هایی درباره ی این شخصیت ها بسازیم.
او در بخش پایانی سخنان خود به انتقاد از چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر پرداخت و اظهار داشت: امسال اتفاق ناگواری در جشنواره افتاد و فیلمنامه برگزیده در سودای سیمرغ نداشتیم. مقرر است در جشنواره فیلمنامه نویسان تشویق شوند. سیمرغ ملک پدری کسی نیست که آنرا به هنرمندان ندهند. مگر می شود فیلمی سیمرغ بهترین فیلم را دریافت کند ولی فیلمنامه اش برگزیده نشود؟
شریفی نیا از برگزارکنندگان پنجمین جایزه «فارسی سینما» هم انتقاد نمود و اظهار داشت: شما هم اینجا چهار فیلم را انتخاب نموده اید ولی فیلم برگزیده ندارید.
او اضافه کرد: هنرمندان باید تشویق شوند تا در آینده کارهای بهتری انجام دهند.
در آخر این آیین از چهار فیلم «پرویزخان»، «آغوش باز»، «صبح اعدام» و «پروین» از طرف دفتر تقدیر زبان فارسی حوزه هنری به عنوان برگزارکننده جایزه فارسی سینما با اهدای لوح سپاس و جایزه نقدی تقدیر گردید.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب