مجله گزارش كادو دونی؛
حاشیه حضور توییتری ها در نمایشگاه رسانه های ایران
به گزارش کادو دونی، حضور غرفه توییتری ها در بیست و چهارمین دور از نمایشگاه مطبوعات و شفاف نبودن ساز و کار حضور آنها کنار رسانه های رسمی کشور سبب حاشیه هایی شد و اما و اگرهایی را در ذهن مخاطبان به دنبال داشت.
خبرگزاری مهر؛ گروه مجله: پس از شش سال، نمایشگاه مطبوعات یک مرتبه دیگر برپا شد تا بار دیگر فرصتی را فراهم آورد تا اصحاب رسانه و فعالان حوزه خبر دور هم جمع شوند؛ اما این دفعه به اسم «رسانه های ایران».
البته این اسم جدید، تنها تغییر در این رویداد نبود. بیست و چهارمین دور از این نمایشگاه در حالی برگزار شد که در بین غرفه هایی که متعلق به «رسانه های رسمی» کشور بود، غرفه های متعلق به رسانه های اجتماعی دیده می شد. یکی از این غرفه ها «توییترز» نام داشت که در ایام برگزاری این رویداد، به یکی از حاشیه های فضای مجازی تبدیل گشته بود. بنظر می رسد عدم شفافیت در رابطه با ساز و کار حضور توییتری ها در این غرفه و متولیان آن سبب شد این حاشیه ها ایجاد شود.
درهم آمیختگی رسانه های قدیمی و نوین
یکی از مدیران رسانه های کشور در گفتگو با خبرنگار مهر این سوال را طرح می کند: «در شرایطی که برخی رسانه های رسمی از همین حالا دغدغه پرداخت حقوق، عیدی و سنوات آخر سال خبرنگاران خویش را دارند و بعضاً نتوانسته اند بودجه ای برای حضور در این رویداد کنار بگذارند و از شرکت در آن بازمانده اند، چه کسی یا چه کسانی متولی این غرفه ها در نمایشگاه مطبوعات بوده اند؟ آیا هر کاربر فضای مجازی می تواند غرفه ای در این رویداد را در اختیار داشته باشد و آنرا به بستری برای معرفی خود و شبکه اش تبدیل کند؟ سوال مهم تر آن است که چرا باید به در هم آمیختگی بیشتر از پیش «رسانه رسمی» و «شبکه اجتماعی» در یک رویداد حائز اهمیت دامن زده شود؟»
توییتر که اینروزها به اسم «ایکس» هم شناخته می شود یکی از رسانه های اجتماعی محبوبی است که محل گذران اوقات فراغت کاربران است. البته از سال ها پیش خیلی از روزنامه نگاران و خبرنگاران از این پلت فرم بعنوان بستری برای بازتاب فعالیتهای خبری و کنشگری خود استفاده می کردند؛ اما نکته قابل توجه آن است که این دفعه، این شبکه اجتماعی هم تراز «رسانه های رسمی» در کشور غرفه ای در یک «رویداد رسمی» گرفته است.
جست وجوهای خبرنگار مهر حاکی از آنست که گروهی از شرکت کنندگان در این نمایشگاه در دسته «رسانه های نوین» ثبت نام کرده بودند؛ اما سوال مهم اینست که آیا در دوره های آتی هر گروهی در رسانه های اجتماعی می تواند در این رویداد حضور پیدا کند؟
مطبوعات ایران، چه خصوصی و چه دولتی باید مجوز انتشار خویش را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بگیرند، این در حالیست که توییتر نه تنها رسانه ای رسمی و دارای مجوز نیست بلکه بعنوان یک پلت فرم هم در رده «فیلترشده ها» قرار دارد. البته مسأله اصلی، فیلتر بودن یا نبودن توییتر نیست؛ مسأله، رسمیت بخشیدن به آن بعنوان یک «رسانه» است.
یکی از فعالان رسانه ای حاضر در نمایشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با تخصیص غرفه هایی به فعالان فضای مجازی می گوید: «این مهم نیست که بزرگوارانی که بعنوان فعال توییتری یا فعال فضای مجازی حضور داشته اند، اهل رسانه هستند یا نااهل به آن؛ مهم اینست که فعال توییتری یا فضای مجازی بودن به مفهوم خبرنگار بودن یا روزنامه نگار بودن نیست. شاید برخی بگویند فعالان توییتری اثرگذار هستند و حتی این اثرگذاری بیشتر از رسانه های رسمی است. اگر اینطور نگاه نماییم باید به رانندگان محترم تاکسی یا حتی ناخن کارها هم غرفه داده می شد؛ چون آنها هم روی مخاطبان خود اثرگذار هستند! یا حتی به رسانه های خارجی که دنبال کننده دارند و اثرگذار هستند! رسانه رسمی ایران یک تعریف مشخص دارد: داشتن مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد. تعریفی که در رابطه با بعضی غرفه ها همچون غرفه توییترز زیر سوال رفته بود.»
خبرنگار دیگری که خود در شبکه اجتماعی توییتر هم فعالیت دارد، در اینباره یادآوری می کند: «روشن است که فعالیت حرفه ای در رسانه های اجتماعی، مخصوصاً در توییتر، نوعی مهارت و حتی شاید تخصص می خواهد؛ اما اساسا یک کاربر حرفه ای توییتر یک خبرنگار یا روزنامه نگار حرفه ای نیست. همانطور که یک خبرنگار حرفه ای امکان دارد یک کاربر توییتری اثرگذار نباشد و حتی نتواند در شبکه اجتماعی فعالیت قابل توجهی عرضه نماید.»
برخی از کسانی که هفته گذشته خویش را در گیر و دار نمایشگاه گذرانده اند معتقدند برگزارکنندگان این رویداد، با تخصیص چنین غرفه هایی به دنبال آن بوده اند به مفهوم «انسان رسانه» توجه کنند؛ اما همین افراد بعنوان کسانی که سال ها در حوزه رسانه فعالیت نموده اند یادآوری می کنند که توییتر، اول و آخر یک شبکه اجتماعی است و هرچند امکان دارد فعالیت بعضی کاربران آن اثرگذار باشد و حتی گاهی بعنوان یک منبع مورد استفاده و پایش قرار بگیرد، اما این اثرگذاری نباید با «رسانه» بودن این پلت فرم اشتباه گرفته شود.
نمایشگاه، نباید فستیوال دید و بازدید باشد
یکی از مدیران مسئول رسانه های رسمی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر، نگاه به سوابق برگزاری این رویداد می کند و می گوید: «سال هایی که نمایشگاه کتاب و نمایشگاه مطبوعات همزمان برگزار می شدند، این رویداد یک کانال برای ارتباط مخاطبان نمایشگاه کتاب بعنوان گروهی خارج با رسانه ها، مسئولان و چهره های سیاسی بود؛ پاتوقی برای آنکه افراد سیاسی با مردم و بخصوص قشر فرهنگی گعده کنند و بی واسطه با آنها حرف بزنند. مخاطب عام خودش از مسئول وقت سوال می پرسید نه این که باز هم پرسشگر، رسانه باشد. فعال رسانه ای در طول سال با چهره ها و مسئولان حوزه خود ارتباط دارد و نیاز چندانی به چنین فضایی ندارد.»
او ادامه می دهد: «شاید بتوان گفت گرچه نمایشگاه مطبوعات از نظر فرم و ظاهر پیشرفت خوبی داشته است، اما از نظر محتوا و ایده پردازی نتوانسته خویش را آنچنان که باید و شاید بالا بکشد. در چنین شرایطی توجه به مفهوم انسان رسانه می تواند گزینه خوبی برای ایجاد ارزش افزودی در این رویداد باشد، اما به شرط آنکه منشأ این ایده این نباشد که با فضای خالی مانده در نمایشگاه چه کار کنیم! هدف از صرف بودجه، زمان و انرژی در این رویدادها نباید این باشد که افراد دور هم جمع شوند و درحال و هوایی شبیه دید و بازدیدهای عید با هم گپ بزنند. کافه هم جای خوبی برای دیدار کردن و دور هم جمع شدن است و نیازی به برگزاری نمایشگاه نیست. باید برای چنین رویدادهایی برنامه ریزی و ایده پردازی شود.»
این فعال رسانه ای که بیشتر از بیست سال سابقه کار در حوزه خبر دارد، تاکید می کند: «اگر مقرر است غرفه ای برای توییتری ها، اینستاگرامی ها، بله ای ها یا ایتایی ها در نظر گرفته شود، اگر مقرر است به مفهوم انسان رسانه توجه گردد باید بدانیم برنامه حضور آنها چیست و در غرفه آنها چه اتفاقی باید بیفتد که نمایشگاه را جذاب تر و غنی تر کند. نه آنکه صرفا دید و بازدید و برگزاری نشست ها و مناظره هایی پر سر و صدا مد نظر باشد. این عدم برنامه ریزی شبیه آن است که صرفا برای رونق گرفتن نمایشگاه و بازتاب اسم آن در رسانه های اجتماعی مثل توییتر، چنین غرفه هایی اختصاص داده شده و این یک انحراف از اصل هویت رسانه است.»
اینها بخشی از بازخورد فعالان رسانه ای در رابطه با حاشیه حضور غرفه های رسانه های اجتماعی در بیست و چهارمین نمایشگاه رسانه های ایران بود که هفته گذشته در محل مصلی امام خمینی (ره) در تهران برگزار گردید.
رویدادی برای «به نوعی» رسانه های ایران؟
شرایط غرفه توییترز در ایام برگزاری نمایشگاه به شکلی بود که به نظر می رسید چند چهره خاص مسئولیت آنرا بر عهده دارند، تا جایی که این حاشیه به توییتر هم کشیده شد و در نهایت چهره های مذکور ماجرا را تکذیب کردند.
با همه اینها «حامد احسان مقدم» مدیر اجرایی نمایشگاه رسانه های ایران در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با این مورد می گوید: «سه محل برای حضور انسان رسانه ها در این نمایشگاه نظر گرفته شد. کافه رسانه یک، دو و سه که یکی از آنها بعنوان توییترز برای فعالان توییتری در نظر گرفته شد. هیچ پولی از کسی به جهت اینکه مدیریت این غرفه ها را بر عهده بگیرد دریافت نشده و این فضا به صورت اشتراکی در اختیار آنها قرار داده شده تا بتوانند در نمایشگاه حضور داشته باشند.»
با این وجود مشاهدات خبرنگار مهر حاکی از آنست که توییترز در چهار روز برگزاری نمایشگاه، نه آنکه صرفا غرفه ای برای دور هم جمع شدن فعالان توییتری باشد، بلکه محلی برای برگزاری نشست هایی بود که به وضوح توسط همین چند چهره خاص مدیریت می شد.
احسان مقدم در رابطه با علت بستر دادن به رسانه های اجتماعی اینطور توضیح می دهد: «اسم این نمایشگاه از مطبوعات به رسانه های ایران تغییر پیدا کرده است. رسانه های اجتماعی هم به شکلی رسانه هستند و هرچند فضای آنها با رسانه های بر خط و مکتوب متفاوت می باشد اما با توجه به این که بعنوان رسانه های نوین شناخته می شوند باید برای حضور آنها هم فکری می کردیم.»
مدیر اجرایی نمایشگاه رسانه های ایران در پاسخ به این سؤال که آیا هر شخص حقیقی که فعالیتی در رسانه های نوین دارد، می تواند در سالهای آتی برای خود غرفه ای در این نمایشگاه داشته باشد؟ می گوید: «بله؛ البته اگر توسط معاونت گروه رسانه ای مورد تایید قرار بگیرد. سال جاری می خواستیم یک محک کلی در رابطه با نحوه حضور و استقبال فعالان فضای مجازی داشته باشیم؛ اما برای سالهای آینده حتما دستورالعمل های دقیق تری در نظر گرفته خواهد شد.»
او همینطور یادآوری می کند که همه کانال ها و شبکه های فضای مجازی که به صورت کاربرمحور اداره می گردند این امکان را دارند که با رفتن به سایت «ای رسانه» برای دریافت مجوز اقدام نمایند تا اگر در سالهای آتی، داشتن مجوز در این دستورالعمل ها مد نظر قرار گرفت، با مشکلی برای حضور در نمایشگاه مواجه نشوند.
با همه اینها بیست و چهارمین نمایشگاه رسانه ای ایران برگزار شد و فعالان این حوزه پس از چند هفته پر تکاپو در جشنواره فیلم فجر، دهه فجر، بازی های جام ملت های آسیا و … تلاش کردند با تمام توان در این رویداد حاضر شوند؛ اما بنظر می رسد حالا زمان آن است که معاونت مطبوعاتی به دنبال پاسخ به این سؤال باشد که برای برگزاری نمایشگاهی غنی تر از نظر محتوایی چه باید کرد؟ با عنایت به اهمیت مفهوم «انسان رسانه» چطور میتوان این مورد را هدفمند و شفاف و به دور از حاشیه مورد توجه قرار داد بدون آنکه سبب اما و اگرها شود؟
همچنین باید به این پرسش مهم پاسخ داده شود که چه شرایطی برای حضور رسانه های نوین در نظر گرفته می شود که سال آینده یا سالهای آینده در برگزاری این رویداد حضور رسانه های اجتماعی که «به نوعی» رسانه هستند از رسانه های رسمی پررنگ تر و پرتعدادتر نشود. شاید حتی بتوان به این ایده فکر کرد که باید رویدادی جداگانه برای گردهمایی فعالان رسانه های اجتماعی و انسان رسانه ها در نظر گرفته شودُ رویدادی که با عنایت به محبوبیت روز افزون این شبکه ها حتما مخاطبان و علاقمندان بسیاری خواهد داشت.
با همه اینها نباید فراموش کرد اتفاقی که در نمایشگاه کتاب افتاد، امکان دارد برای نمایشگاه مطبوعات هم تکرار شود. همچنان که شاهد بودیم در غرفه های انتشارات به نام کشور، نویسندگان و شاعران درجه یک، گمنام نشسته بودند اما مقابل غرفه ای دیگر، صفی طویل برای کتاب یک بلاگر اینستاگرامی که ویدئوهای آرایشی منتشر می کرد تشکیل شده بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب