نخستین حمام سنتی بازسازی شده و فعال ایرانی
به گزارش کادو دونی، اصفهان در کوچه پس کوچه های خیابانی که حالا همه به راسته پارچه فروش ها می شناسند و پر از شلوغی و سر و صدای خریدهای نوروزی است، مجموعه مسجد، بازار و حمام قاضی، تاریخی چندصدساله را از یکی از پررونق ترین و مهم ترین محلات اصفهان یعنی محله شهشهان روایت می کند.
حمام قاضی که به همت سرمایه گذار خصوصی بازسازی و بعنوان حمام سنتی ایرانی فعال شده، پذیرای توریستهای خارجی و داخلی است تا تجربه یک حمام اصیل و دلچسب ایرانی را به آنها هدیه دهد.
تُرک ها سال هاست که با استفاده از احیای حمام ها و مشت و مال های مخصوص خود و تبدیل حمام از مکانی تاریخی به مکانی تفریحی، گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب کردند؛ این در شرایطی است که اصالت و قدمت حمام ایرانی از حمام ترکی بیشتر است، اما مانند سایر بخش ها ما در این بخش هم نه تنها ظرفیت پرارزش ایران را به دنیا معرفی نکرده ایم، بلکه هرچه بیشتر بر آن سرپوش گذاشته ایم.
حسین تولا، مدیر و سرمایه گذار گرمابه قاضی در بازدید از این حمام که به همت اداره گردشگری شهرداری اصفهان برگزار شد، ضمن اشاره به این که این حمام حدود ۳۷۰ سال قدمت داشته و در گذشته به همین نام شناخته می شد، اظهارکرد: ما پس از مرمت و بازسازی این حمام، به علت احترام به هویت و گذشته اش آنرا به نام اصلی حفظ کردیم.
او افزود: گرمابه قاضی نخستین گرمابه ای است که در ایران مرمت و بازسازی شده و با حفظ کاربری بعنوان حمام استفاده می شود. حمام ها و گرمابه های بسیاری در ایران مرمت شده اند، اما اغلب آنها به کاربری های دیگر ازجمله کافی شاپ، رستوران و در بهترین شرایط به موزه تبدیل گشته اند و گرمابه های سنتی فعال دیگری هم هستند که بازسازی نشده اند. تأسیسات گرمابه قاضی به صورت کاملاً مدرن و مطابق با علم روز دنیا و پروتکلهای مهندسی بازسازی شده اما ظاهر بنا، شکل سنتی و قدیمی خویش را حفظ نموده است.
مدیر گرمابه قاضی با اشاره به اینکه تلاش ما نزدیکی هرچه بیشتر ظاهر این بنا به شکل سنتی و اصلی خود بود، اظهار داشت: متأسفانه زمانی که بنا به دست ما رسید، چیزی از آن باقی نمانده بود و همه کاشی ها و جزئیات آن طی دو مرحله تخریب شده بود و هیچ اثری از گذشته آن وجود نداشت و ما تا جایی که توانستیم با اطلاعاتی که داشتیم تلاش کردیم بنا را شبیه به اصل خود بازسازی و مرمت کنیم؛ در واقع تلاش ما بر این بود که این بخش از فرهنگ ایرانی که را سالیان سال مورد غفلت و بی توجهی قرارگرفته بود احیاء و معرفی نماییم.
او با اشاره به اینکه حمام ترکی در همه دنیا معرفی شده است، اظهار داشت: هم اکنون گردشگر هایی که به این مکان می آیند از حمام ترکی صحبت می کنند و تجربه آنرا دارند درحالی که حمام عمومی، ایرانی و با عنایت به این که قدمت و اصالت بیشتری دارد، فرهنگ سازی و برندسازی نشده است. تاریخچه مسجد بر مبنای کتیبه ای که در سردر آن در کنار حمام وجود دارد به زمان شاه عباس صفوی بازمی گردد. این بنا مجموعه ای شامل مسجد، بازار و حمام قاضی بوده است، بخش عمده ای از بازارچه در طول زمان تخریب شده و بعد با بازآفرینی شهری بخشی از آن حفظ و مرمت شده است.
تولا افزود: حمام قاضی در دوره صفویه یک قلو بود و در دوره قاجار حمام ها دوقلو می شوند. حمام های یک قلو دارای یک فضا بوده اند که بامداد زود برای حمام صبحگاهی و قبل از کار به مردان اختصاص داشت، سپس زنانه و معمولا با عنایت به شرایط، عصرها هم باردیگر مردانه می شد؛ اما حمام های دوقلو دو فضای مجزا در کنار هم داشتند که از بامداد تا شب برای خانم ها و آقایان فعالیت می کرد، حمام های سه قلو هم در کشور وجود داشتند که قل سوم به اقلیت های مذهبی تعلق داشت.
تولا افزود: حمام قاضی تا نزدیک انقلاب سال ۱۳۵۷ فعال بوده و کم کم با ورود دوش و حمام به خانه ها متروکه و به محل تجمع معتادان تبدیل می شود و اهالی که از این وضعیت راضی نبودند یک مرتبه حمام را آتش می زنند و یک مرتبه آب در آن رها می کنند. من وقتی برای نخستین بار این بنا را دیدم احساس کردم پیر کهن سالی است که دوره پرشکوهی را در زندگی خود داشته و حالا رو به افول رفته دست خویش را به سمت من دراز کرده و التماس می کند که او را از این وضع نجات دهم. این حس دردناک و مسئولیت آوری برای من بود و این سبب شد که به احیا و بازسازی آن راغب شوم.
سرمایه گذار و مرمت کننده حمام قاضی با اشاره به اینکه در حمام ایرانی ۴ عنصر حتما باید رعایت می شدند، اظهار داشت: سربینه یا رختکن امروز، گرمخانه یا بینه که صحن اصلی حمام و محل استحمام بوده است، خزینه و چال حوض که این ۴ قسمت مطابق با اخلاط اربعه و طبع افراد، فضای سربینه سرد و خشک، گرمخانه گرم و خشک، خزینه گرم و تر و چال حوض یا استخر امروزی سرد و تر که بر مبنای سفارش های ابن سینا در کتاب شفا هرکس طبق بیماری و مشکلات خود مدت زمان وقوف خویش را بر مبنای طبع تنظیم، کم یا زیاد کند. برخی حمام ها چال حوض داشتند و برخی نداشتند، برخی کوچک تر و برخی بزرگ تر بوده است؛ به صورت مثال چال حوض حمام علی قلی آغا بسیار بزرگ و چال حوض این حمام کوچک تر است. برنامه ما هم اکنون اینست که یک فرایند حمام ایرانی که در گذشته انجام می شده برای میهمان ها اجرا شود.
او با اشاره به اینکه هر فعالیت اقتصادی در قسمت خصوصی باید درآمدزایی داشته باشد، خاطرنشان کرد: پس از گذشت ۴ سال از کار هنوز هیچ صرفه اقتصادی برای ما به وجود نیامده بخصوص که ۲ سال از این زمان به کرونا گذشت و ضربه بزرگی به کار ما زد، اما چون نگاه ما نگاه فرهنگی بود الآن از ورود به این بخش راضی و خوشحال هستیم. البته بازار هدف اولیه ما توریست خارجی بود تا حمام ایرانی را مقابل حمام ترکی به دنیا معرفی نماییم و در این بخش تقریبا موفق بودیم و گردشگران بسیادی که به ایران و اصفهان می آیند حمام ایرانی و به صورت خاص حمام قاضی را می شناسند و ۸۵ درصد میهمانان ما خارجی هستند، اما در قسمت گردشگری داخلی هنوز سرمایه گذاری چندانی نداشتیم و تصمیم داریم روی این بخش تمرکز بیشتری داشته باشیم.
تولاگفت: امروز حتی مسئولین شهری هم شناختی از حمام قاضی ندارند و یکی از اهداف، معرفی مکان به مسئولین شهری بوده است. ما خوشحال می شویم که بخش خصوصی بدانند که می شود حمام را مرمت، بازسازی و بدون تغییر کاربری استفاده نمود. هم اکنون برخی حمام های عمومی فعال می باشند، اما به علت مسائل ظاهری و بهداشتی امکان ورود گردشگر به آنها وجود ندارد و زیبنده فرهنگ ایرانی هم نیست.
این فعال بخش گردشگری یکی از اشکالات را پیدا کردن دلاک عنوان نمود و اظهار داشت: دلاک های سنتی سن زیادی داشته و قادر به کار نبودند و جوان ترها هم حاضر نبودند با این عنوان و در این فضا کار کنند. وقتی عنوان ماساژور به آنها داده می شد راضی بودند، اما با عنوان دلاک حاضر به کار نبودند، درحالی که دلاک از واژه دلک به معنای مشت و مال دادن و معادل فارسی ماساژ است. درنهایت پس از سختی زیاد، توانستیم با آموزش های لازم نیروی موردنظر خویش را تأمین نماییم، مطابق برنامه اولیه برنامه داشتیم که رویدادهای سنتی مثل حمام دامادی و حنابندان را داشته باشیم که به علت همین مشکل نیرو تصمیم گرفتیم برای کیفیت خدمات از تعدد برنامه ها کم نماییم.
تولا اظهار داشت: زمان صفویه دوران رونق بخش خصوصی بود، در آن زمان دولت تسهیلاتی را در اختیار بخش خصوصی قرار می داد و افراد سرشناس تجار و فعالان اقتصادی نسبت به ساخت ابنیه و مجموعه های مختلف برای رونق شهر اقدام می کردند و نام خویش را بر آن می گذاشتند، مجموعه های مختلفی در شهر یادگار آن دوران است و مجموعه قاضی هم توسط فردی به همین نام ساخته شده است.
او بیان نمود: در گذشته گرمایش حمام قاضی با استفاده از آتش و در جایی به نام تون، آتشدان و گلخن توسط فردی به نام «تون تاب» ایجاد می شد که با تهیه آتش آب حوضچه و از راه آن حمام را گرم می کرد. در زیر حمام هم کانال هایی تعبیه شده بود که این حرارت را به کل فضا هدایت و زمین حمام را گرم می کرد و یکی از جذابیت ها و مفاخر ما در این مکان اینست که ۳۷۰ سال پیش معماران مل سیستم گرمایش از کف را در ساخت بنا اجرا می کردند.
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، حمام قاضی در خیابان ابن سینا و در کنار مجموعه بازار و مسجد قاضی پذیرای علاقه مندان و توریستهایی است که تمایل به تجربه یک حمام سنتی و ایرانی دارند.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب