كاشفی خوانساری مطرح كرد؛
ضروریست کودکانمان را با حاج قاسم آشنا نماییم
نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان اظهار داشت: ضروریست کودکانمان را با اسطوره های معاصر همچون سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی آشنا نماییم.
به گزارش کادو دونی به نقل از مهر، نشست «چگونه درباره حاج قاسم با کودکان سخن بگوییم؟» در سی وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور مریم جلالی و سیدعلی کاشفی خوانساری، در سرای اهل قلم کودک و نوجوان اجرا شد.
مریم جلالی در ابتدا این جلسه درباره نحوه پیدایش اسطوره ها اظهار داشت: میراث فرهنگی یک قوم یا ملت فقط محدود به مسائل مادی نیست، بلکه فراتر از این هاست؛ هر اتفاق فرهنگی که موجب رشد شده است، میراث است. اسطوره ها از قبل تا زمان حال میراث هستند؛ اما به تدریج با رشد فرهنگی و سیاسی مردم، این اسطوره ها بروزرسانی شده اند. مردم بر طبق نیاز خود و جامعه، داستان هایی به داستان های تاریخی اضافه کرده اند و آنها را تغییر داده اند. اسطوره ها در یک فضای جامعه به وجود می آیند و در همان جامعه پرورش می یابند. نیاز است که اسطوره فرهنگی، بعنوان میراث هر کشوری وجود داشته باشد.
وی درباره اسطوره های معاصر بیان کرد: خیلی از افراد به خاطر حفظ شرافت، دین، امنیت و … جان خودرا در جنگ ۸ سال دفاع مقدس از دست دادند؛ برای هر کدام از آنها داستانی وجود دارد که چگونه بودند و چگونه به شهادت رسیدند؛ هیچکدام از آنها به خاطر دریافت دستمزد به جنگ نرفته اند. هم اکنون آنها به اسطوره تبدیل گشته اند. هر یک از این شهدای جنگ اسطوره هستند؛ هم اکنون اگر این اسطوره ها را با اسطوره های قبل مقایسه نماییم، خیلی میان آنها تفاوت است؛ اسطوره هایی که امروزه در ذهن ما زندگی می کنند، کسانی هستند که چشم بر روی همه چیز بسته و اخلاق معنوی خالص داشتند.
بگذاریم بچه ها خودشان فکر کنند و پی رنگ ها باز نوشته شود
جلالی درباره الزامات در ادبیات کودک اظهار داشت: چرا باید به شخصیت حاج قاسم سلیمانی بپردازیم؟ باید به دنبال جنبه های برتر شخصیتی بگردیم؛ جنبه ای از شخصیت که نظر مخاطب را جلب می کند. پیشینه ادبیات کودک از غرب بوده است و آنها نیز به همین شیوه عمل می کردند و از اسطوره های خود سخن می گفتند. درگذشته و در کشورهای غربی، بزرگ ترها تصمیم می گرفتند که کودکان چه کتابی بخوانند. هم اکنون ایران به این نگاه رسیده است که بزرگ ترها تصمیم بگیرند که کودکان چه کتابی را بخوانند. یک گروهی ذائقه تولید را، ذائقه کودک قرار می دهند. سنجیده این است که هر دو این دیدگاه در یک تناسب قرار بگیرند.
جلالی در بخش دیگری از سخنان خود اشاره کرد: در زمینه ادبیات کودک، خالق اثر می خواهد دست به قلم ببرد، نگاهش به مخاطب است و باید نیازسنجی کند. چشم نویسنده کودک به مخاطب است. کسی که زیرک است به بخش اثربخشی هم نگاه می کند و میراث فرهنگی هم ترویج می کند. تولید یک اثر در ادبیات کودک می تواند دربرگیرنده هر موضوعی باشد ولی نحوه و نوع مطرح کردن آن مهم است؛ هنر آنست که کتاب به شکلی مطرح شود که خانواده هایی که هیچ شناختی بر روی او ندارند با آن آشنا گردند و جذب شوند. تا آن زمان که اثر را به شکلی بنویسیم که اجازه فکر کردن به بچه ها را ندهد، کودک هیچ رشدی نمی نماید. بگذاریم بچه ها خودشان فکر کنند و پی رنگ ها باز نوشته شود.
ضرورت آشنا کردن کودکان با حاج قاسم سلیمانی
سیدعلی کاشفی خوانساری نیز در این جلسه درباره لزوم آشنایی کودکان و نوجوانان با حاج قاسم سلیمانی اظهار داشت: نگاه علمی اقتضا می کند که در یک پدیده علمی به دنبال پرسش و پاسخ های علمی باشیم؛ چرا ما باید یک شخصیت معاصر را به کودکان معرفی کنیم؟ چه ضرورتی دارد که کودکان با حاج قاسم سلیمانی آشنا شوند؟ یک شخصیت معاصری که زندگی آن با ابهاماتی روبه رو بوده است؛ تا چند سال پیش از شهادتش، برای مردم ناشناس بود؛ شخصی که توسط شبکه های رسانه ای مطرح می شود و محور کارهای آن پشتیبانی از مظلوم و شیعیان بوده و در یک عملیات تروریستی به شهادت می رسد.
وی افزود: بحث های سیاسی در میان بچه ها جایی ندارد حتی بزرگ ترها هم به این بحث ها علاقمند نیستند؛ چنین شخصیتی چرا باید برای کودکان معرفی شود؟ یک شخصیت هر چقدر هم محبوب باشد، این که دیگران پس از مرگ درباره او صحبت کنند، فایده ای ندارد. اگر مقرر است درباره کسی صحبت نماییم، باید بدانیم معرفی آن شخصیت، به چه کار کودکان می آید. در ادبیات کودک فقط سلیقه مورد نیاز مخاطب مطرح است؛ چنین شخصیتی چه آموزه هایی برای کودکان دارد؟ مهم ترین قسمت شخصیت او عدالت و حق گویی است؛ اگر حق خواهی، حق گویی بعنوان یکی از این آموزه ها در نظر بگیریم، در آنجاست که می توان برای کودکان صحبت کرد. اگر مقرر است درباره کسی صحبت نماییم، به علت پاسخ به نیازی است که در کودک و نوجوان وجود دارد؛ حق گویی نه فقط نیاز بچه های امروز است بلکه برای آنها ضرورت است.
کاشفی خوانساری درباب نحوه سخن گفتن برای کودکان بیان کرد: مسائل سیاسی، خبری، جایگاه شغلی و… هیچ کدام دلیلی برای صحبت با کودکان نیست. برای مخاطب کودک و نوجوان چه جنبه های برتری می توان یافت که مورد نظر آنها باشد؟ چگونه سخن بگوییم؟ مهم ترین ممیزی که مشخص می کند، مخاطب است. امروزه دیگر نگاه جامعه نگر پذیرفته نیست؛ مخاطب ها یک دست نیستند. ممکنست مخاطبی در خانواده ای بزرگ شده باشد که از شهادت حاج قاسم سلیمانی ناراحت شدند؛ چنین شخصیتی کاملاً با حاج قاسم سلیمانی آشناست؛ از طرفی با کودکی مواجه هستیم که خانواده آن هیچ واکنشی با این حادثه نشان نداده است؛ با این دو دست مخاطب، نمی توان با یک ادبیات صحبت کرد.
وی افزود: ناگزیر به استفاده از رویکرد های چندگانه هستیم. در اینجا ترفندهای ادبیات کودک و نوجوان به وجود می آید؛ باید از حوزه ها و وجوهی که کمتر از آن صحبت شده است، صحبت نماییم و از یک تازگی، پرسش برانگیزی و آشنازدایی صحبت شود؛ در فضای کودک و نوجوان حرف تکراری زدن یعنی مرگ! بدترین خیانت و جنایت به کودکان استفاده از تصاویر، صفت ها و متن های شعاری و تکراری است؛ چنین کتاب هایی بطور قطع تاثیر معکوس دارند. خیلی از افراد از این فضا و محبوبیت در میان مخاطب استفاده کردند و سودهای مالی زیادی بردند. بصورت کلی باید متناسب با مخاطب محتوا تولید کرد و اصول حرفه ای ادبیات کودک تبعیت کند. علاوه بر متن و ادبیات کتاب، تصویرگری، جلد، صحافی و … کتاب نیز برای کودکان مهم است؛ جزییات در کتاب کودک، موثر است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب