آهای گنج یاب، فلزیاب، عتیقه!
داستانِ تبلیغ برای گنج یاب، فلزیاب و موارد مشابهش در فضای مجازی درست شبیه همان فریادهای دوره گرد محلی است كه وقت و بی وقت در بلندگوی دستی اش فریاد می زد «آهای خونه دار و بچه دار، زنبیل رو بردار و بیار».
باور ندارید، با جست وجوی کوتاهی با کلمات کلیدیِ «گنج»، «فلزیاب» یا «عتیقه» در فضای مجازی به خصوص اینستاگرام نتیجه را بررسی کنید؛ انگار در دنیا فریاد می زنند «تاریخِ کشور را می فروشیم».
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، داستانِ این روزها فقط خرید و فروش دستگاه فلزیاب نیست، حالا که بی حوصلگی مُدِ این روزهای کرونایی شده و فعالیت و کسب وکار در فضای مجازی رونقِ بیشتری دارد، اساسا راه برای تبلیغات هم در این فضا هموارتر شده است. از تبلیغات بجا برای گذران زندگی که بگذریم، تبلیغاتِ غیرمجازی که به خرید و فروشِ آلاتِ کشفِ گنج در این فضا به وفور به چشم می آید و هر روز بیشتر از روز گذشته مشتری های خاص خودرا جذب می کند، دل نگرانی های زیادی را برای فعالان حوزه میراث فرهنگی بهمراه داشته است.
راهِ هموار و رشدِ به سرعتِ فعالیتِ صفحه های مجازی را که به آسانی دراین زمینه وارد می شوند می توان به چشم دید، اما بنظر می رسد سهمِ این راه در جلوگیری از این دست فعالیت ها باتوجه به قوانین موجود برای متولیانِ میراثی آن قدر کم است که دل شان به قوانینِ ناقصِ این حوزه خوش است و فقط نسبت به اجرای قانونی دراین زمینه تاکید دارند.
بدین سبب نیاز به تشدیدِ نظارت های کمرنگِ میراث فرهنگی طبق تعریفی که در صدور مجوز برای خرید و فروش این نوع دستگاه ها در ضوابط خود دارند، به شدت احساس می شود؛ هر چند اخبار منتشرشده در طول چند ماه گذشته از وجود این نظارت ها خبر می دهند، نظارت هایی که رفتارها در سطح جامعه و فضای مجازی آنرا کمتر نشان میدهد.
با این وجود هنوز صفحه های فعالی هستند که اساسا باید نظارت های بیشتری روی آنها صورت گیرد. روی صفحه هایی که یکی نقطه زن صوتیِ تصویری از سکه های قدیمی می فروشد، یکی ردیاب شعاع زن، یکی فلزیاب تصویری، یکی روش های گمانه زنی را توضیح می دهد، یکی بهترین روش تخریب پلمب و یکی روش تعیین اصالت شیء و دیگری که تعداد فالوئرهایش از چندهزار گذشته، با انتشار فیلم، شخص پتک به دستی را نشان میدهد که در حال کوبیدن به بدنه سنگی است و می نویسد «برش سنگ که می گیم یعنی این» و نکته جالب ترش تاکید اغلب این صفحات بر این جمله است؛ «مواظب کلاهبرداران باشید»!
بارزترین این اتفاق را همین چند ماه قبل رسانه ها منتشر نمودند از فعالیتِ شخصی که با انتخابِ نامِ یکی از کارآگاه های تخیلی بلژیکی برای خود در فضای مجازی، نه فقط دنبال کنندگان زیادی برای صفحه اش جمع کرده که با برگزاری کلاس های حضوری در ایام کرونایی چگونگی کشف گنج و درآوردن آن و دیگر موارد مربوط به این اتفاق را آموزش می دهد، البته هر چند یگان حفاظت میراث فرهنگی برای مدتی اعلام می کند که او تحت تعقیب است، اما نکته جالب توجه فعالیت ادامه دار وی در این فضاست آن هم در صورتیکه متولیانِ میراثی همچنان نسبت به نظارت شدید روی این نوع صفحه ها تاکید دارند.
اما بنظر می رسد قوانین هنوز در این شرایط یکی هستند و همه آنها در حال اجرائی شدن سفت و سخت و دقیق!
فلزیاب را فقط قاچاقچیان آثار تاریخی استفاده نمی کنند
ابراهیم شقاقی - مدیرکل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - در گفت و گو با ایسنا می گوید: در «قانون ضرورت ستاندن مجوز برای ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب» مصوب مجلس شورای اسلامی تاکید و تایید شده که هر گونه صدور مجوز برای واردات، ساخت، تبلیغ، حمل، نگهداری و خرید و فروش و استفاده دستگاه فلزیاب باید از طرف سازمان میراث فرهنگی (در گذشته) و وزارت میراث فرهنگی (کنونی) صادر شود.
او با اشاره به این که هیات وزیران در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۲ بخشنامه ای اجرائی برای این اتفاق وضع کرده و به سازمان وقت میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ادامه می دهد: در ماده یک آن بخشنامه اجرائی به صورت مشخص گفته شده که وزارت صنایع و معادن مکلف است تا ضوابط اعلام شده از طرف سازمان میراث کشور را به هنگام ثبت اعلامیه تاسیس به متقاضیانِ ساخت دستگاه های فلزیاب (از نظر ساختی داخلی) ابلاغ کند. ضابطه هایی دراین زمینه وجود دارد که وزارت صنایع باید آنها را ابلاغ و در قالب آنها اقدام نماید. از طرف دیگر صدور پروانه بهره برداری برای واحدها منوط به موافقت سازمان میراث است که در ماده دو بخشنامه اجرائی نیز تاکید شده تا خرید، خروج، نگهداری و استفاده از دستگاه های فلزیاب منوط به ستاندن مجوز از میراث فرهنگی است.
او اما روندِ نظارت و اجرای این قوانین را این طور توضیح می دهد: این بخشنامه دستورالعملی در حدود ۱۵ سال قبل، با موضوعیت «دستورالعمل اجرای بخشنامه اجرایی» تصویب و در آن مشخص شد که «متولی واحد مربوط در سازمان میراث برای اجرای آنها یگان حفاظت سازمان (وقت) است»، البته آن دستورالعمل قدیمی است و برخی موارد در آن دیده نشده است و الان در دستور کارِ اداره کل حقوقی برای تدوین و به روزرسانی قرار دارد.
شقاقی با اشاره به روند به روزرسانی این قوانین، از گرفتن پیشنهاد از یگان حفاظت برای تکمیل قوانین در این بخشنامه خبر می دهد و می افزاید: بعد از آن بر طبق دستورالعمل نهایی و با ابلاغ وزیر اعلام می شود و در ادامه یگان حفاظت متولی اجرائی کردن آن قوانین است که تا کنون نیز اجرا شده اند.
او از ضبط و مصادره تعداد زیادی فلزیاب کشف شده از خرید و فروش های غیرمجاز و حفاران آثار تاریخی خبر می دهد و می گوید: حالا باید به فکر چگونگی استفاده از ان ها باشیم، در عین این که نمی توان جلو تولید آنها را گرفت. انجام این کار درست مانند این است که جلو تولید کارد و چاقو را در کشور بگیریم و بگوییم این ابزارآلات موجب کشتن افراد در کشور می شود، در صورتیکه باید توجه کرد نیازمندی کشور در دستگاه هایی مانند وزارت دفاع، وزارت راه و حتی کارخانه های تولیدی بالاست.
او با تاکید بر این که مجوز ارائه دستگاه فلزیاب به اشخاص و دستگاه ها توسط میراث فرهنگی صادر می شود، بیان می کند: با این وجود تبلیغ فلزیاب کاری برخلاف قانون است که میراث فرهنگی جلو آنرا می گیرد.
وی همین طور درباره عملکرد یگان حفاظت میراث فرهنگی نسبت به رفتار شخصی با نام مستعار پوآرو در فضای مجازی در چند ماه گذشته، از ورود یگان میراث فرهنگی دراین زمینه و انجام اقدامات قضایی خبر می دهد، اما درباره رفتار ادامه دار این شخص در فضای مجازی تاکید می کند این رفتار اساسا پیگیری و با آن برخورد قضایی مناسب می شود.
مدیر کل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه همین طور از ابلاغیه وزیر میراث فرهنگی به یگان حفاظت در یکی دو سال قبل خبر می دهد که در آن تاکید شده یگان نیز با قوه قضاییه تعامل کرده تا در فضای مجازی این روند بررسی شود و نه فقط تبلیغ فلزیاب در فضای مجازی جرم مقابل میراث در نظر گرفته شود، بلکه یگان حفاظت وزارتخانه میراث فرهنگی این اختیار را پیدا کرده تا با هماهنگی پلیس فتا نسبت به مسدود کردن چنین صفحه هایی اقدام نماید.
او حساسیت های ایجادشده در کشور نسبت به میراث فرهنگی را بسیار عالی ارزیابی می نماید و ادامه می دهد: باید به این نکته نیز توجه کرد که خیلی از صنایع و کارخانجات نیازمند این دستگاه هستند، مثلا اگر این دستگاه نباشد ممکنست وقتی بیسکویت گاز می زنید، داخل آن براده آهن باشد.
شقاقی دستگاه هایی مانند فرودگاه ها، سازمان آب، وزارت راه و دستگاه های قضایی را همچون نهادهایی می داند که لازمه کارشان استفاده از دستگاه فلزیاب است و تاکید می کند: باید این دستگاه به شکلی وارد چرخه استفاده گردد که مطمئن شویم در چرخه معیوب قرار نگرفته و از آن استفاده غیرمجاز نمی گردد.
قوانینی که از ابتدا برای فعالیت فلزیاب تصویب شدند
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، هیات وزیران اواخر اردیبهشت سال ۸۲ به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، ماده واحده قانونی را به تصویب رساند که برمبنای آن، ضرورت ستاندن مجوز برای ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب تشریح شد. در آن زمان، وزارت صنایع و معادن مکلف شد ضوابط اعلام شده از طرف سازمان میراث فرهنگی کشور را هنگام ثبت اعلامیه تاسیس، به متقاضیان ساخت دستگاه های فلزیاب ابلاغ کند. در آخر این بند آمده بود که صدور پروانه بهره برداری برای این واحدها منوط به موافقت سازمان میراث فرهنگی کشور خواهد بود.
۲۱ خرداد ۱۳۸۶، «تبلیغ فلزیاب ممنوع شد»؛ علیرضا کریمی ـ مدیرکل دفتر تبلیغات و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ با بیان ممنوعیت تبلیغ دستگاه های فلزیاب بدون ستاندن مجوز قانونی اظهار داشت: برمبنای بخشنامه اجرائی قانون ضرورت ستاندن مجوز برای ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب، تبلیغ دستگاه های فلزیاب بوسیله رسانه های عمومی، مطبوعات، چاپ و نشر پوستر و سایر روش های تبلیغاتی فقط با مجوز سازمان میراث فرهنگی کشور امکان پذیر است.
هفت سال بعد یعنی ۲۴ خرداد ۱۳۹۳ محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - اعلام نمود «دستگاه های مسوول پیش نویس قوانین چگونگی برخورد با فلزیاب را تهیه کرده اند و مقرر است تا چندماه دیگر اعلام گردد. در این پیش نویس مشخص شد که دستگاه های انتظامی و امنیتی چگونه باید با این پدیده برخورد کنند، حتی مطالعاتی نیز برای برخورد کشورهای دیگر با این پدیده انجام شده است.
۱۸ اسفند همان سال، سرهنگ پاسدار محمد کربلایی حریری - فرمانده وقت یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - قوانین فلزیاب و جرایم در رابطه با حفاری غیرمجاز را در ۲۱ بند اعلام نمود.
۲۴ آبان ۱۳۹۵، ششمین کارگروه اجرائی قانون فلزیاب برای کنترل بیشتر در خرید و فروش این وسیله با حضور دستگاه های مختلف انجام شد که سردار امیر رحمت الهی - فرمانده یگان حفاظت - با اشاره به اهمیت رفع موانع موجود در اجرای دقیق بخشنامه اجرائی «قانون ضرورتِ گرفتن مجوز ساخت، خرید و فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده دستگاه های فلزیاب»، بر لزوم تهیه اساسنامه تیپ شرکت های فعال در زمینه انواع فلزیاب، تهیه و تدوین دستورالعمل، شرایط و پروسه صدور و لغو مجوز دستگاه فلزیاب، جلوگیری از چاپ آگهی های غیرمجاز فلزیاب در چاپخانه ها، تشدید فیلترینگ پیامک ها و سایت های اینترنتی غیرمجاز تبلیغات فلزیاب، ارسال نیازمندی های صنف های مجاز به سازمان، رعایت ضوابط سازمان میراث فرهنگی در زمان ثبت اعلامیه، تاسیس و صدور پروانه بهره برداری و جواز تاسیس از طرف متقاضیان ساخت دستگاه فلزیاب بعنوان راهکارهای اساسی رفع موانع اجرائی بخشنامه مذکور اصرار کرد.
با وجود تصویب قوانین، برگزاری این نوع نشست ها و تهیه دستورالعمل هایی برای جلوگیری از کارهای غیرمجاز در حوزه خرید و فروش فلزیاب، نکته قابل توجه در این راه را می توان استفاده دوجانبه از فضای مجازی برای میراث فرهنگی دانست؛ یکی در راه حفاظت از میراث کشور که در صورت تخریب یا هشدار برای تخریبِ آن اولین خبرها معمولا از این دریچه منتشر می شود و از طرف دیگر همین مسیر به راهی برای آموزش چگونگی تخریب آثار تاریخی تبدیل گشته است.
می توان شرایط کنونی دراین زمینه در میراث فرهنگی را با این جمله به معنای دقیق تر نشان داد؛ «میراث فرهنگی در این راه شیپور را از سر گشادش می زند»، آن قدر که بی تفاوتی را برای حفاظت از این میراث زیادتر می کند و تخریب هایش رو به افزایش می رود.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب