توسط مركز اسناد دفاع مقدس؛
روزشمار موشكباران تهران رونمایی گردید
جلد دوم كتاب پنجاه و سوم از مجموعه بزرگ روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان موشكباران تهران؛ تدارك عملیات در حلبچه (والفجر ۱۰) توسط مركز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر و وارد بازار نشر شد.
به گزارش کادو دونی به نقل از مهر، جلد دوم کتاب پنجاه و سوم از مجموعه بزرگ روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان «موشکباران تهران؛ تدارک عملیات در حلبچه (والفجر ۱۰)» توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر و وارد بازار نشر شد.
علی محمد نائینی رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در دومین مراسم «نام ها و یادها» خبر رونمایی کتاب های این مرکز را به صورت هفتگی داده بود. اما به دلیل تشدید کرونا در کشور و بالأخص تهران به صورت معرفی کتاب از جانب حجت الله کریمی مدیر گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، یدالله ایزدی نویسنده کتاب و علیرضا لطف الله زادگان ناظر علمی و محتوایی آن برگزار گردید.
«موشکباران تهران» سی وهشتمین روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
حجت الله کریمی مدیر گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به اینکه کتاب «موشکباران تهران» جلد دوم کتاب پنجاه و سوم روزشمار جنگ ایران و عراق است، اظهار داشت: مجموعه روزشمار یک مجموعه پنجاه وهفت جلدی است که البته برخی از مجلدات آن مثل همین کتاب در دو جلد منتشرشده است. کتاب اول با عنوان «آخرین نبرد زمستانی در جبهه شمالی» و کتاب دوم با عنوان «موشکباران تهران» است.
وی در مورد علت نام گذاری این کتاب توضیح داد: این مقطع از کتاب با عنایت به این که یکی از دوره های جنگ شهرها است و یکی از مشخصات آن هم موشکباران تهران است، ما این نام را برگزیدیم.
مدیریت گروه روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در مورد نگارش روزشمار کتاب پنجاه و سوم روزشمار جنگ ایران و عراق اظهار نمود: کار تدوین اولیه این کتاب از حدود پانزده سال پیش توسط مرحوم اردستانی شروع شده اما به دلیل مشغله ایشان در دوره ریاست مرکز ناتمام مانده بود. این اثر نیاز به یک کار نهایی داشت. با فوت نابهنگام ایشان در فروردین ۱۳۹۶، مجبور شدیم این کتاب را که شامل یکی از دوره های مهم روزشمار است به یکی از محققین برجسته مان یدالله ایزدی محول نماییم.
وی با اظهار به اینکه روزشمار «موشکباران تهران» سی و هشتمین روزشماری است که تابحال روانه بازار نشر شده است، در مورد محتوای کتاب های روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تاکید کرد: کتاب های روزشمار فقط حاوی مسائل مربوط به جنگ نیستند چه بسا در بعضی از دوره ها مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار باشند و در روزشمارها بیشتر به آنها پرداخته شده است.
ناظر علمی و محتوایی روزشمار یک مشاور آگاه نویسنده در تمامی مسیر نوشتار کتاب است
علیرضا لطف الله زادگان در ابتدا در مورد وظایف یک ناظر روزشمار توضیحاتی داد و اظهار داشت: روزشمار یک فرق اساسی با کتاب های تحقیقاتی و پژوهشی دیگر دارد و آن هم مربوط به مبحث و روش کارش می شود. روزشمارهای مرکز یک کتاب تحقیقی تاریخی در یک بررسی همه جانبه از اوضاع سیاسی، نظامی، اجتماعی با نگاه ویژه به جنگ ایران و عراق است، عملیات هایی که صورت می گیرد داده هایش تنظیم می شود و محقق با یک چارچوب تحلیلی از تمامی حوادث در رابطه با جنگ سراغ منابع می رود و اگر این چارچوب نباشد محقق اسیر اطلاعات بی شماری می شود که در مواردی او را از مسیر رسیدن به حقایق و واقعیت ها دور کرده و گرفتار تحلیل های غیرواقعی از رخدادهای جنگ می نماید.
وی اضافه کرد: این چارچوب تحلیلی است که نویسنده را قادر می کند تا بتواند از بین خیل داده های مبحث و منابع وسیعی که وجود دارد، داده هایش را انتخاب، تنظیم، باهم مرتبط و اولویت بندی کند و سپس این ها را تدوین کند و به صورت گزارش های مستقل روزشماری دربیاورد.
این پژوهشگر فعال در حوزه جنگ متذکر شد: چون داده های در رابطه با روزشمارهای جنگ زیاد است، در کتابی که یک مقطع ۳۰ الی ۶۰ روزه را شامل می شود منابع و داده های زیادی وجود خواهد داشت.
وی با اظهار به اینکه معمولاً ناظر کتاب های دیگر نگاهی به کتاب و نوشته می کنند و تذکراتی می دهند ولی ناظر کتاب های روزشمار جنگ، کاری بیشتر از این دارند، اظهار داشت: چون منابع پراکنده و مختلف برای گزارش های روزشمار وجود دارد ازاین رو احتمال فراموشی و یا از پیش تعیین کردن موضوعات و حتی خستگی ذهنی برای نویسنده وجود دارد. به همین علت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تمهیدی اندیشیده تا به محقق کمک گردد. ازاین رو یک ناظر که همانند نویسنده به مبحث آگاه است و حساسیت های دوره و مسائل عمده را می داند بعنوان مشاور، نویسنده و محقق را همراهی می کند.
لطف الله زادگان به کتاب روزشمار پنجاه و سوم جنگ ایران و عراق اشاره نمود و اظهار داشت: به نظر من آقای ایزدی با عنایت به نگاه وسیعی که به کار دارد و دامنه تحقیقاتشان خیلی زیاد است. بنابراین داده های زیادی را انتخاب می کند به آقای ایزدی یادآوری می کردم که حجم موضوعات و کتاب زیاد نشود. و از ورود به برخی از مسائل چشم پوشی نماییم.
ماجرای تلاش ۱۵ ساله و ناتمامی روزشمار ۵۳
در ادامه یدالله ایزدی نویسنده روزشمار پنجاه و سوم جنگ ایران و عراق با اشاره به اینکه محقق و نویسنده این کتاب در ابتدا مرحوم دکتر حسین اردستانی بوده است، اظهار داشت: این روزشمار، کتاب ناتمامی بود، که مرحوم اردستانی بعنوان مسئول مرکز به علت کارهای اجرایی فراوان فرصت نکرد آنرا تمام کند. و نهایتاً پس از فوت ایشان مدیریت روزشمار جنگ ایران و عراق مسئولیت نگارش این کتاب را به چند دلیل به بنده داد؛ چون بنده این دوره راوی مرکز در جبهه های غرب بودم و از سویی روزشمار جلد ۵۴ را انجام داده بودم که مبحث عملیات حلبچه بود و چون موضوعات کتاب ۵۳ و ۵۴ پیوستگی داشت کار به من سپرده شد.
وی اضافه کرد: بخش نظامی کتاب باردیگر نویسی و بخش غیرنظامی اش هم بازنگری و بازنویسی شد. چونکه منابع بیشتری در اختیار ما نسبت به ۱۵ سال قبل قرارگرفته بود و نهایتاً این کتاب که مربوط به وقایع ۲۵ دیماه سال ۱۳۶۶ تا ۲۲ اسفند ۱۳۶۶ است را نوشتم.
نویسنده روزشمار ۵۳ جنگ ایران و عراق با اشاره به اینکه روزشمار پنجاه و سوم در دو جلد منتشرشده است، اظهار نمود: چون حجم مطالب زیاد بود در غالب یک کتاب نمی گنجید، با تدبیر مسئولین مرکز و مدیریت مربوطه کتاب در دو جلد منتشر گردید و این کتابی که ما الآن راجع به آن بحث می نماییم یعنی کتاب ۵۳ جلد دوم «موشکباران تهران و تدارکات عملیات در حلبچه» نام گرفت.
موشکباران تهران از مهمترین وقایع آخر بهمن سال ۶۶
وی در ارتباط با عنوان کتاب بیان نمود: معمولاً در تیتر گذاری مهم ترین و برجسته ترین مبحث کتاب انتخاب می شود، در عنوان گذاری این کتاب باید بگویم، چهارمین و آخرین دوره جنگ شهرها در این مقطع زمانی آغاز شد و برخلاف دوره های قبلی جنگ شهرها برای نخستین بار برد موشک های عراق به پایتخت کشور یعنی به تهران رسید که این حادثه غیرمنتظره بود و حتی مسئولین در ایام اول فکر می کردند که حمله هوایی صورت گرفته است.
این پژوهشگر دفاع مقدس در پاسخ به این پرسش که این موشک ها برای چه کشوری بوده است، اظهار داشت: آثاری که از موشک ها باقی مانده بود نشان می داد که منشأ آنها شوروی است. این ماجرا حتی یک بازتاب هایی داشت، حرکت های مختلفی در داخل کشور صورت گرفت، راهپیمایی های اعتراض آمیزی به سمت سفارت شوروی انجام شد، سفیر شوروی احضار و اعتراضات ایران بیان شد، آنها هم بحث های دیگری کردند که مشروح آن در کتاب آمده است. بعضی هم ادعاها کردند عراق با تغییر در موشک ها، برد آنها را افزایش داده است. در این دوره علاوه بر تهران شهرهای دیگر مثل کرج، قم، اصفهان، شیراز، برای نخستین بار در برد موشک قرار گرفتند فشار روانی زیادی را به جمهوری اسلامی ایران وارد کرد.
ایزدی با اشاره به مهم ترین وقایعی که در جلد دوم روزشمار پنجاه و سوم جنگ ایران و عراق رخ داده، عنوان کرد: از مهم ترین وقایع قابل تأمل در این دوره، آغاز موشکباران تهران از روز ۱۰ اسفند ۶۶ است که تا اواخر فروردین سال ۶۷ ادامه یافت عراق در برخی از روزها تعداد زیادی موشک را بدون هدف به مناطق مختلف تهران روانه کرده است که تلفات زیاد و خسارات سنگینی را وارد کرد.
وی اضافه کرد: مهاجرت مردم به حاشیه شهرها و نقاط امن، تأمین نیازهای اولیه مردم، بحرانی شدن اوضاع شهرها، حفظ امنیت و اموال مردم در جاهایی که موشک برخورد کرده است موضوعاتی هستند که در این کتاب به تفضیل مطرح گردیده است.
جنگ با طبیعت علاوه بر حضور دشمن در جبهه های شمال غرب
نویسنده روزشمار ۵۳ جنگ ایران و عراق به دیگر وقایع مهم پرداخت و اظهار داشت: دومین موضوعی هم که در این کتاب نماد برجسته ای دارد تدارک عملیات حلبچه در زمستان است، نیروهای سپاه باید از ارتفاعات بلند و بسیار مرتفع مرزی زاگرس به سمت منطقه حلبچه حرکت کنند. نیروها باید از این برف ها عبور کنند که در برخی از مناطق برفگیر ارتفاع برف به چند متر می رسد. کار مهندسی، جاده سازی ها، آماده سازی ها، انتقال تجهیزات بسیار کار پیچیده ای است. از طرفی برخی از این یگان ها هم یگان های سرزمینی جنوب هستند و خیلی با این آب وهوا آشنایی ندارند که خود این صحنه هایی را آفریده است که در کتاب توضیح داده شده است.
وی سومین واقعه مهم را فراخوانی، آموزش و سازمان دهی نیروهای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در این دوره زمانی بیان کرد و توضیح داد: این دوره، منافقین با یک استراتژی جدید مبادرت به فراخوانی هواداران و نیروهای خودشان از بیرون از عراق کردند و این افراد را به درون عراق منتقل کردند. و آموزش دادند. و تیپ هایی می سازند که بعداً در دوره آخر جنگ، عملیات هایی را انجام می دهند.
ایزدی با اشاره به خصوصیت این کتاب عنوان کرد: جنگ در غرب در دو عرصه انجام شده است؛ یک جنگ آن به صورت طبیعی با دشمن است و دوم جنگ با طبیعت است. در این کتاب به دقت به تمام حوادث و سختی ها برای آماده سازی والفجر ۱۰ عملیات اشاره شده است. طبیعت خشن و سختی که سرما در آن هر طاقتی را طاق می کند، نقل وانتقال امکانات و این حجم نیرویی که از جنوب به آنجا رفته است، با دمای تا حدود ۲۰ درجه زیر صفر در طول شب که نه امکان خوابیدن وجود دارد نه وسایل گرمایشی برای گرم کردن داخل چادرهای محل استقرار نیروها وجود دارد، اینجا باید یک جنگ بسیار بزرگ و جدی صورت بگیرد.
پاسخ غیرمستقیم به شبهات در تمامی روزشمارهای جنگ ایران و عراق
وی با اشاره به اینکه با مطالعه جلد دوم از روزشمار پنجاه و سوم جنگ ایران و عراق به بعضی از شبهات پاسخ داده می شود، خاطرنشان کرد: هرچند کتاب های روزشمار مستقیماً رسالت پاسخگویی به شبهات را برای خودش تعریف نکرده است اما با تبیین رخدادهای جنگ به شکلی به این ابهامات و سوالات و شبهات جواب می دهد معتقدم باید از شبهه هم استقبال کرد چون برای خیلی از سؤال ها برای پاسخ وجود دارد، ولو آن که برای عده ای بخشی از پاسخ ها قانع کننده نباشد اما بهرحال پاسخ وجود دارد. اعتقادم این است که اگر کار ایجابی انجام دهیم به این معنا واقعیت ها را بیان نماییم بسیاری از آن ابهامات و سوالات و شبهات برایش پاسخ پیدا خواهد شد یعنی روزشمار درصدد این نیست که بگوید فلان شبهه وجود دارد این جوابش است. ولی همین نوع روایتی که در روزشمارها می شود بسیاری از این شبهات را جواب می دهد.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب