گزارش مهر از اصفهك؛
روستای گردشگری كه از دل خرابه ها بیرون آمد
كادو دونی: روستای اصفهك بااینكه برای مردمش یادآور خاطره از دست دادن عزیزانشان در زلزله طبس است، اما این روزها یكی از مهمترین جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی است.
خبرگزاری مهر_ گروه فرهنگ: زلزله سال ۵۷ طبس، زندگی را از خانه های خشتی روستای اصفهک گرفت. مردم خشتی بودن خانه هایشان را دلیل بی خانمانی و از دست رفتن عزیزانشان دانستند. همگی تصمیم گرفتند بعد از زلزله بجای این که روستا را به همان شکل بازسازی کنند، بروند آن طرف تر از روستا در زمینی خالی، آغاز به ساخت خانه هایی کنند که از خشت و گل نباشد. سیمانی و محکم ساخته شود بدون هیچ رد و نشانی از روستای قدیمی.
پس از سال ها روستایی خاکستری و سیمانی ساخته شد که نیم نگاهی تنفرآمیز به روستای قدیمی داشت. روستایی که باقی مانده های آن به شکل یک توده زرد رنگ، تنها یادآور خاطرات ناخوشایند و از دست رفتن عزیزان ساکنانش بود. گاهی بعضی از اهالی روستا در کوچه پس کوچه های تخریب شده آن قدم می زدند و به یاد عزیزانشان گریه می کردند یا به بچه هایشان می گفتند کجا زندگی می کرده اند.
اما بچه هایی که بزرگ شدند، مسیر تفکر پدرومادرهایشان را ادامه ندادند. آنها به روستای تخریب شده به چشم یک فاجعه نگاه نکردند. آنها اتفاقاً بین خشت و خرابه های روستا، خاطراتی را دیدند که می توانست بازسازی شود. خاطراتی از زندگی قدیمی و سنت ها و فرهنگ های خودشان دقیقاً آن چیزی که در روستای جدید از آن فاصله گرفته شده است. آنها خوب به درودیوار خانه هایی که خراب شده، نگاه کردند و متوجه شدند چه قدر می تواند برای گردشگران و کسانی که معماری می خوانند جذاب باشد. بنا بر این روی این مساله بیشتر متمرکز شدند. محسن مهدی زاده یکی از جوان های این روستا بود که به کمک دوستانش توانست یکی از خانه های قدیمی شان را احیا کند و نامش را ساباط بگذارد. بعد هم با میراث فرهنگی استان یزد هماهنگ کرد چون آنها در حوزه خانه های خشتی بیشتر تجربه داشتند. ۱۰ سال پیش، حمام قدیمی روستا را آواربرداری کردند و با کارشناسی به نام دکتر فرامرز پارسی آشنا شده و توانستند آنرا احیا کنند.
کم کم پای دانشجویان معماری به این روستا باز شد. نخستین بار دی ماه سال ۹۴ نخستین تور دانشجویان دانشگاه تهران به اینجا آمد. گردشگران طبس سری هم به اصفهک می زدند و از منظره پشت بام دیوارهایی که هنوز باقی مانده، لذت می بردند. سپس تصاویرش در فضای مجازی پخش گردید و همه از این که چنین روستایی با همین شکل و شمایل باقی مانده خوشحال بودند و هنگام سفرشان به طبس سری هم به اینجا می زدند و محسن و مصطفی و دیگر دوستانشان آنها را راهنمایی می کردند، بعدها در خانه های خودشان از آنها پذیرایی کردند و با پیاده کردن الگوی بوم گردی در این روستا توانستند میهمانان را بیشتر از یک بازدید سرزده در روستا نگه دارند.
برای مردم روستا که این خانه ها را کهنه و قدیمی فرض می کردند، هنوز قابل تصور نبود که در همین خرابه ها زندگی جریان پیدا کرده است. پس خودشان شروع کردند به رفت و آمد در روستا. خاطرات گذشته یادشان آمد و حرف های مهدی زاده و دوستانش را درباره بوم گردی و گردشگری شنیدند. آنها هم علاقمند شدند تا خانه هایشان را با خاطرات خوبش بازسازی کنند. خانه به خانه توسط اهالی روستا مرمت و بازسازی شد آنها گاهی می آمدند و خاطراتشان را در خانه های قدیمی شان زنده می کردند. حتی شب ها به رسم همیشگی و قدیمی شان یعنی چراغانی یا همان شب نشینی، جلوی در خانه ها، دور آتش روی کنده های چوب می نشستند و تا بامداد مشغول یادآوری خاطرات می شدند.
حالا خانه هایی که روزی مردم خاکش را برای کشاورزی می بردند، ارزش پیدا کرده و همگی در چارچوب یک تعاونی روستایی از محل ورود توریست و دانشجو به خانه هایی که مرمت شده، درآمد کسب کرده اند. یعنی زندگی به روستای خالی از سکنه برگشته است. پیرمردها دیگر دل شان نمی خواهد به آپارتمان های خاکستری مسکن ساز نزدیک آنجا بروند. آنها هر آن چه در صندوقچه هایشان داشته اند، بیرون کشیده و روی طاقچه گذاشته اند تا به گردشگران نشان بدهند و خاطره ای از گذشته شان تعریف کنند.
این روستا نه فقط حالا بعنوان یکی از پایگاه های مرمت برای حضور دانشجویان تبدیل گشته، بلکه توانسته جایزه های مختلفی بگیرد. اوایل سال ۲۰۲۰ پروژه گردشگری روستای تاریخی اصفهک توانست برنده جایزه TO DO ۲۰۲۰ کشور آلمان شود. این جایزه از جانب مؤسسه Studienkreis für Tourismus und Entwicklung هرساله بوسیله فراخوان عمومی و بررسی تمام طرح های گردشگری کل دنیا، به پروژه ای اهدا می شود که در حوزه مشارکت در گردشگری فعال باشد و سودآوری حاصل از این پروژه به مردم محلی تعلق گیرد. همین طور از دیگر شاخصه های مهم برای این جایزه می توان به زیست محیطی بودن و عدم تبعیض جنسیتی اشاره نمود.
روستای اصفهک همین طور بعنوان یکی از قطب های گردشگری که توانسته با مشارکت مردمی در حوزه گردشگری و احیای سنت ها و بافت قدیمی خود کار کند، یکی از ژئوسایت های طبس در پرونده و به یونسکو معرفی شده است.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب